Considera-se geralmente na literatura que o quantificador universal definido ambos, diferentemente da locução quantificacional equivalente os dois, é quase exclusivamente distributivo, bloqueando leituras grupais, a não ser em contextos muito especiais, como os que envolvem adjuntos instrumentais (ele levantou a caixa com ambas as mãos) e, para alguns falantes apenas, operadores do tipo de mesmo (andam ambos na mesma escola). São geralmente consideradas anómalas frases com expressões predicativas que introduzem alguma forma de grupalidade, como, por exemplo, adjetivos simétricos (andam ambos em escolas diferentes), operadores recíprocos (ambos conversaram um com o outro), adjuntos indutores de grupalidade (ambos fizeram o trabalho em conjunto), predicados quase-divisíveis (ambos uniram esforços) ou predicados indivisíveis (ambas estas parcelas somam 12). Neste trabalho, é avaliado o uso de ambos na variedade padrão contemporânea (principalmente) do português europeu, tendo em conta todos estes contextos críticos. A observação de dados de texto jornalístico contemporâneo e de texto literário (dos últimos 500 anos) e o resultado de um inquérito a 20 falantes nativos (especialistas em Linguística) mostram que se trata de uma área de variação linguística excecionalmente intensa, onde se observam também indícios de mudança linguística significativa.

Este artículo está dedicado al estudio del vocabulario común durante la Edad Media entre el gallego y el asturiano-leonés, y en menor medida el castellano, con el propósito de mostrar la existencia del continuo lingüístico en el noroeste peninsular en el plano léxico. Nos centramos en dos campos semánticos muy concretos: las unidades de medida y recipientes, por un lado, y los espacios rurales, por otro. Nos servimos para nuestro estudio de un corpus integrado por más de 160 documentos redactados a lo largo del siglo xv en Vega de Espinareda y otras localidades bercianas conservados en la actualidad en el Archivo Histórico Nacional. Analizamos la etimología de cada palabra seleccionada, su extensión geográfica y sus primeras documentaciones tanto en asturiano-leonés y en gallego como en otros romances peninsulares. Nos servimos para ellos de diversos diccionarios en línea, así como de otros repertorios lexicográficos en línea y corpus lingüísticos.

Londres e Madrid convertéronse a finais do século xx en centros urbanos cunha proporción moi elevada de poboación nova e inmigrante. Isto tivo un grande impacto na súa paisaxe lingüística coa creación dun multietnolecto. Como resultado, xurdiu en Londres unha nova variedade que se coñece como “Inglés Multicultural de Londres”. No caso de Madrid, o conglomerado de falantes procedentes de diversas minorías lingüísticas non é tan visible como en Londres, aínda que tamén ten a súa incidencia na variedade do español empregado. Tomando o anterior como punto de partida, neste traballo prestarase atención aos efectos do contacto de linguas, así como a casos de cambio e innovación lingüística. Analizamos mostras tomadas de diversos corpus, tales como COLT (The Bergen Corpus of London Teenage Language) e LEC (London English Corpus) para o inglés, e COLAm (Corpus Oral de Lenguaje Adolescente de Madrid), para o español. Os resultados indican que no caso do Inglés Multicultural de Londres existen moitos termos procedentes do inglés caribeño, así como do árabe, da xerga coloquial americana e tamén do español, o italiano e o francés. No caso do Español de Madrid obsérvanse vocábulos doutras variedades do español, así como do inglés, e de falantes pertencentes a sectores marxinados da sociedade. Ademais disto, atopamos exemplos de innovación nos denominados verbos citativos, así como nos intensificadores, retrousos invariantes, vocativos, formacións mutiladas, etc. Este traballo confirma que o contacto lingüístico e unha poboación nova e etnicamente diversa constitúen a perfecta combinación para a innovación e o cambio lingüístico.

En 1801, durante a Guerra das Laranxas, o territorio portugués de Olivenza foi ocupado polas tropas comandadas por Manuel Godoy e pasou a ser administrado por España (Tratado de Badaxoz, 1801). Esta mudanza de soberanía traerá fondas alteracións en diversos aspectos da vida deste territorio xunto ao río Guadiana, entre eles tamén o lingüístico. Neste contexto, o castelán desprazou o portugués e tornouse a lingua da nova administración, relegando o idioma luso a un segundo plano. Pasados máis de dous séculos, a lingua portuguesa en Olivenza vive hoxe unha situación moi precaria, as medidas de protección son escasas ou nulas e o encadramento legal practicamente inexistente.

Este artigo presenta os resultados dunha investigación sobre a situación sociolingüística de Olivenza. Para acadar ese obxectivo, presentamos unha análise dos usos e das actitudes lingüísticas extraídas dun corpus constituído por entrevistas realizadas a cidadáns e cidadás da cidade de Olivenza e o seu alfoz. Os resultados preliminares revelan que o portugués en Olivenza se encontra nunha clara situación de minorización e que as actitudes lingüísticas dos oliventinos non son, en xeral, moi favorables ao uso e preservación da lingua portuguesa.

Na investigación que presentamos neste artigo utilizamos por primeira vez en Galicia como instrumento de medición un Test de Actitudes Implícitas (TAI), aplicado a dúas variedades lingüísticas: o galego tradicional e o español de Galicia. Co fin de contrastar en que medida as actitudes implícitas coinciden co nivel explícito, acudimos á triangulación metodolóxica e, nunha segunda fase, levamos a cabo catro entrevistas semidirixidas e un grupo de discusión, con seis participantes, escollidos en función do nesgo obtido no TAI. Os resultados indican que as actitudes implícitas son menos homoxéneas que as explícitas e que, en consecuencia, as linguas en Galicia continúan a presentar un claro valor indexical. Ademais, as variables que correlacionan significativamente co nesgo do TAI son case todas de tipo lingüístico, destacando a lingua familiar e a lingua usada en diferentes contextos da vida cotiá. Isto permítenos confirmar a relación existente entre as actitudes cara ás linguas e o uso lingüístico. No nivel explícito, o discurso revélase bastante homoxéneo, favorable en xeral ao galego, pero pouco elaborado. Porén, si detectamos o mantemento de certos prexuízos entre os castelanfalantes, prexuízos que os galegofalantes non son quen de desmontar, situándose no mesmo marco que aqueles establecen.

Neste artigo, buscamos ampliar o alcance dos estudos de fronteira na dialectoloxía e demostrar que as fronteiras políticas intraestatais poden impactar os contínuums dialectais tan significativamente coma as fronteiras políticas interestatais. A nosa análise céntrase nos procesos de cambio lingüístico que están a ter lugar a ambos lados da fronteira entre Cataluña e Aragón, en España. Pretendemos achegar a dialectometría e a sociolingüística empregando modelos de regresión mixta aditiva xeneralizada. Este enfoque permítenos analizar simultaneamente un gran corpus de elementos recollidos de catro xeracións e avaliar que variables sociais son responsables deste efecto fronteira interno. En primeiro lugar, os nosos resultados confirman que a fronteira interna entre Cataluña e Aragón, derivada de dous procesos simultáneos de adverxencia vertical (cara ao catalán estándar en Cataluña e cara ao español estándar en Aragón), ten un efecto máis forte que a fronteira internacional entre España e Andorra. Este achado subliña a necesidade de investigar as fronteiras internas nos estudos de converxencia e diverxencia lingüística. En segundo lugar, os nosos resultados indican que os principais predictores do cambio son o ano e a rexión de nacemento dos falantes. Isto demostra que o efecto fronteirizo debe ser atribuído ás consecuencias a longo prazo de pertencer a entidades administrativas distintas máis ca a calquera outro factor social. Finalmente, tras comparar varios indicadores da evolución sociolingüística dos dialectos cataláns de Aragón, concluímos que o descenso na vitalidade etnolingüística da lingua en retroceso durante este proceso de substitución lingüística se correlaciona cun aumento na hibridación estrutural causada pola adverxencia cara á lingua en expansión. Isto suxire a necesidade de explorar máis a fondo se a hibridación é unha causa, un mecanismo ou un resultado dos procesos de substitución lingüística.