Contido principal do artigo

Ana María Iglesias Álvarez
Universidade de Vigo
España
https://orcid.org/0000-0002-4447-7455
Biografía
Virginia Acuña Ferreira
Universidade de Vigo
España
https://orcid.org/0000-0001-6845-4242
Vol 14 (2022): Estudos de Lingüística Galega, Pescuda, páxinas 1-23
DOI https://doi.org/10.15304/elg.14.7382
Recibido: 09-01-2021 Aceptado: 17-09-2021 Publicado: 03-03-2022
Copyright Como citar

Resumo

O obxectivo deste traballo é examinar a influencia dos factores contextuais e da comunidade nos resultados de políticas lingüísticas familiares (PLF) orientadas ao mantemento interxeracional do galego. Con este fin analizamos tres entrevistas semi-dirixidas con nais galegofalantes que foron seleccionadas en función do tipo de hábitat, buscando o contraste no contínuum rural-urbano. A análise céntrase nas ideoloxías e formas de xestión lingüística no ámbito familiar, así como nas observacións e expectativas sobre o desenvolvemento lingüístico dos fillos e fillas. Como esperabamos, o tipo de hábitat destácase como un factor contextual de gran relevancia nos resultados da PLF declarada polas informantes. No contexto semirrural, a socialización dos nenos e as nenas no ámbito escolar e nas relacións cos iguais desenvólvese principalmente en galego, o que contribúe ao éxito da PLF. En cambio, nos contextos semiurbanos e urbanos, onde a presenza do galego é minoritaria, esta socialización fóra do fogar e das relación familiares prodúcese en castelán e actúa así como unha forza externa contraria á PLF, ata o punto de ser considerada como a causa principal do seu posible fracaso. Porén, a análise tamén detecta nos tres casos abordados unha infravaloración da xestión lingüística, que semella especialmente problemática para o éxito da PLF nos contextos urbanos e semiurbanos, xa que o mantemento do galego depende unicamente nestes casos da súa escolla como lingua de interacción cos fillos/as.


 

Citado por

Detalles do artigo

Citas

Andersen, Elaine S. 1986. The acquisition of register variation by Anglo-American children. En Bambi B. Schieffelin & Elinor Ochs (eds.), Language socialization across cultures, 153-161. Cambridge: Cambridge University Press.

Armstrong, Timothy Currie. 2013. Naturalism and ideological work: How is family language policy renegotiated as both parents and children learn a threatened minority language? International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 15(5), 570-585. https://doi.org/10.1080/13670050.2013.860074

Bastardas, Albert. 2016. Famílies lingüísticament mixtes a Catalunya: competències, usos i autoorganització evolutiva. Treballs de Sociolingüística Catalana 26, 285-308. https://doi.org/10.2436/20.2504.01.121

Canale, Michael & Merrill Swain. 1980. Theoretical bases of communicative approaches to second language teaching and testing. Applied Linguistics, 1, 1-47. http://dx.doi.org/10.1093/applin/I.1.1

Caldas, Stephen J. & Suzanne Caron-Caldas. 2000. The influence of family, school, and community on bilingual preference: Results from a Louisiana/Quebec case study. Journal of Applied Psycholinguistics 21(3), 365-381.

Caldas, Stephen J. & Suzanne Caron-Caldas. 2002. A sociolinguistic analysis of the language preferences of adolescent bilinguals: Shifting allegiances and developing identities. Applied Linguistics 23(4), 490-514.

Curdt-Christiansen, Xiao Lan. 2016. Conflicting language ideologies and contradictory language practices in Singaporean bilingual families. Journal of Multilingual and Multicultural Development 37(7), 694-709. https://doi.org/10.1080/01434632.2015.1127926 Available at http://centaur.reading.ac.uk/52365/

Curdt-Christiansen, Xiao Lan. 2018. Family Language Policy. En James W. Tollefson & Miguel Pérez-Milans (eds.), The Oxford Handbook of Language Policy and Planning. 420-441. New York: Oxford University Press.

Curdt-Christiansen, Xiao Lan & Elizabeth Lanza. 2018. Language management in multilingual families: Efforts, measures and challenges. Multilingua, 37 (2), 123-130. https://doi.org/10.1515/multi-2017-0132

Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia. 2010. Diario Oficial de Galicia 97, 25/5/2010.

Díaz Guedella, Nuria. 2017. A influencia do ensino no proceso de adquisición lingüística. Cumieira 2, 85-104.

Fishman, Joshua. 1991. Reversing language shift. Clevedon: Multilingual Matters.

Fogle, Lyn Wright. 2013. Parental ethnotheories and family language policy in transnational adoptive families. Language policy 12, 83-102. https://doi.org/10.1007/s10993-012-9261-8

Formoso Gosende, Valentina. 2013. Do estigma á estima: Propostas para un novo discurso lingüístico. Vigo: Xerais.

Goodwin, Marjorie H. & Amy Kyratzis. 2012. Peer Language Socialization. En Alessandro Duranti, Elinor Ochs & Bambi B. Schieffelin (eds.), The Handbook of Language Socialization. 365-390. Oxford: Wiley-Blackwell.

Harris, Judith Rich. 1995. “Where is the child’s environment? A Group Socialization Theory of Development”. Psychological Review, 102, 458-489.

Iglesias Álvarez, Ana. 2002. Falar galego: «no veo por qué?». Aproximación cualitativa á situación sociolingüística de Galicia. Vigo: Xerais.

Iglesias Álvarez, Ana. 2018. “A adquisición da competencia bilingüe no alumnado de educación infantil en Galicia”. En Marta Díaz, Gael Vaamonde, Ana Varela, M.ª Carmen Cabeza, José M. García-Miguel & Fernando Ramallo (eds.), Actas do XIII Congreso Internacional de Lingüística Xeral. 459-466. Vigo: Universidade de Vigo.

Iglesias Álvarez, Ana & Virginia Acuña. ‘A los niños se les habla en castellano’. Política lingüística familiar en Galicia: habitus o intervención. Revista Española de Lingüística Aplicada. [No prelo].

Instituto Galego de Estatística. 2016. Clasificación das parroquias e dos concellos galegos segundo o grao de urbanización (GU 2016). http://www.ige.eu/web/mostrar_paxina.jsp?paxina=003003001&idioma=gl [01/12/2020]

Instituto Galego de Estatística. 2018. Enquisa estructural a fogares. Coñecemento e uso do galego. https://www.ige.eu/web/mostrar_actividade_estatistica.jsp?idioma=gl&codigo=0206004 [05/05/2021].

Instituto Nacional de Estadística. 2017. Padrón municipal de habitantes. INEbase. Madrid: Instituto Nacional de Estadística. http://www.ine.es

Kasares, Paula. 2017. La transmisión lingüística intergeneracional desde la socialización lingüística: el caso vasco. Treballs de Sociolingüística Catalana 27, 133-147.

Kheirkhah, Mina. 2016. From family language practices to family language policies: Children as socializing agents. Sweden: Linköping University.

King, Kendall A., Lyn Fogle & Aubrey Logan-Terry. 2008. Family language policy. Language and Linguistics Compass 2, 907-922. https://doi.org/10.1111/j.1749-818x.2008.00076.x

King, Kendall A. & Elizabeth Lanza. 2017. Ideology, agency, and imagination in multilingual families: An introduction. International Journal of Bilingualism 23 (3), 717-723. https://doi.org/10.1177/1367006916684907/

Kloss, Heinz (1969): Research Possibilities on Group Bilingualism. A Report. Quebec: Centre International de Recherches sur le Bilinguisme.

Kopeliovich, Shulamit. 2010. Family Language Policy: A Case Study of a Russian-Hebrew Bilingual Family: Toward a Theoretical Framework. Diaspora, Indigenous, and Minority Education 4:3, 162-178. https://doi.org/10.1080/15595692.2010.490731

Loredo, Xaquín & Henrique Monteagudo (2017): La transmisión intergeneracional del gallego. Comparación con el catalán. Treballs de Sociolingüística Catalana 27, 99-116. http://doi.org/10.2436/20.2504.01.127

Mociño, Isabel (coord.). 2019. Libro-obxecto e xénero. Estudos ao redor do libro infantil como artefacto. Vigo: Universidade de Vigo. http://www.investigo.biblioteca.uvigo.es/xmlui/handle/11093/1631

Monteagudo, Henrique. 2017. Lingua e sociedade en Galicia. LaborHistórico 3 (1): 14-48. https://doi.org/10.24206/lh.v3i1.17105

Monteagudo, Henrique, Xaquín Loredo & Martín Vázquez. 2016. Lingua e sociedade en Galicia. A evolución sociolingüística 1992-2013. A Coruña: Real Academia Galega.

Nandi, Anik. 2018. Parents as stakeholders: Language management in urban Galician homes. Multilingua 37 (2), 201-223. https://doi.org/10.1515/multi-2017-0020

Nandi, Anik. 2019. Política lingüística familiar. O papel dos proxenitores pro-galego na transmisión interxeracional. Estudos de lingüística galega 11, 77-101. https://doi.org/10.15304/elg.11.5064

Ochs, Elinor. 1986. Introduction. En Bambi B. Schieffelin & Elinor Ochs (eds.), Language socialization across cultures. 1-13. Cambridge: Cambridge University Press.

Ochs, Elinor & Bambi B. Schieffelin. 2012. The theory of language socialization. En Alessandro Duranti, Elinor Ochs & Bambi B. Chieffelin (eds.), The Handbook of Language Socialization. 1-21. Oxford: Wiley-Blackwell.

O’Rourke, Bernadette & Anik Nandi. 2019. New speaker parents as grassroots policy makers in contemporary Galicia: ideologies, management and practices. Language Policy (2019) 18, 493-511. https://doi.org/10.1007/s10993-018-9498-y

Palviainen, Asa & Sally Boyd. 2013. Unity in Discourse, Diversity in Practice: The One Person One Language Policy in Bilingual Families. En Mila Schwartz & Anna Verschik (eds.), Successful Family Language Policy: Parents, Children and Educators in Interaction. 223-248. Dordrecht: Springer.

Pease-Álvarez, Lucinda. 2003. Transforming Perspectives on Bilingual Language Socialization. En Robert Bayley & Sandra R. Schecter (eds.), Language socialization in bilingual and multilingual societies. 9-24. Clevedo-Buffalo-Toronto-Sydney: Multilingual Matters.

Pérez Báez, Gabriela. 2013. Family language policy, transnationalism, and the diaspora community of San Lucas Quiaviní of Oaxaca, Mexico. Language Policy 12, 27-45.

Quintá, Francisco X. & Xosé C. Macía. 2017. Reflexiones acerca de la delimitación y definición del medio rural. Diseño de un índice de ruralidad para Galicia. Finisterra LII, 85-101. https://doi.org/10.18055/Finis9955

Ramallo, Fernando. 2018. Linguistic diversity in Spain. En Wendy Ayres-Bennett & Janice Carruthers (eds.), Manual of Romance Sociolinguistics. 462-493. Berlin: De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110365955-018

Ramallo, Fernando & Martín Vázquez. 2020. Condiciones del bilingüismo en la Galicia actual. En El Español en el mundo. Anuario del Instituto Cervantes 202. 211-236. Madrid: Instituto Cervantes.

Recalde, Montserrat. 2012. Aproximación a las representaciones sociales sobre el español de Galicia. En Tomás Jiménez Juliá et al. (eds.), Cum corde et in nova grammatica. Estudios ofrecidos a Guillermo Rojo. 667-680. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.

Rodríguez Carnota, Miguel. 2020. Lingua, poder e adolescencia no proceso de substitución lingüística. Análise crítica do discurso nun centro de ensino secundario dunha vila galega. A Coruña: Universidade da Coruña. [Tese de doutoramento inédita].

Rodríguez Neira, Modesto (coord.). 2008. Mapa Sociolingüístico de Galicia 2004. Vol. II. Usos lingüísticos en Galicia. A Coruña: Real Academia Galega / Seminario de Sociolingüística.

Roig Rechou, Blanca (coord.). 2015. Historia da literatura infantil e xuvenil galega. Vigo: Xerais.

Rojo, Guillermo. 1981. Conductas y actitudes lingüísticas en Galicia. Revista Española de Lingüística 11(2), 269-310.

Rojo, Guillermo. 2004. El español de Galicia. En Rafael Cano (coord.), Historia de la lengua española. 1087-1101. Barcelona: Ariel.

Schwartz, Mila. 2010. Family language policy: Core issues of an emerging field. Applied Linguistics Review 1 (1), 171-192. https://doi.org/10.1515/9783110222654.171

Schwartz, Mila & Anna Verschik. 2013. Achieving Success in Family Language Policiy: Parents, Children and Educators in Interaction. En Mila Schwartz & Anna Verschik (eds.), Succesful Family Language Policy. 1-20. New York-London: Springer.

Seminario de Sociolingüística. 2018. A lingua no CEIP Agro do Muíño. Ames: Real Academia Galega.

Smith-Christmas, Cassie. 2016. Family language policy: Maintaining an Endangered Language in the Home. Hampshire-New York: Palgrave Macmillan.

Smith-Christmas, Cassie & Sìleas L. NicLeòid. 2020. How to turn the tide: the policy implications emergent from comparing a ‘post-vernacular FLP’ to a ‘pro-Gaelic FLP’. Language Policy 19, 575-593. https://doi.org/10.1007/s10993-019-09541-0

Spolsky, Bernard. 2004. Language policy. Cambridge: Cambridge University Press.

Spolsky, Bernard. 2019. A modified and enriched theory of language policy (and management). Language Policy 18, 323-338. https://doi.org/10.1007/s10993-018-9489-z