Conto marabilloso e reescritas na Literatura Infantil e Xuvenil Galega
Barra de artigos
Contido principal do artigo
Resumo
Realízase unha panorámica da Literatura Infantil e Xuvenil galega, analizando nos diferentes períodos históricos aquelas obras máis representativas que realizan reescrituras referenciais, lúdicas, humanizadoras e ideolóxicas do conto marabilloso. Ofrécese unha visión xeral da pegada, influencia e vitalidade que ten ese conto como fonte de recreación, subversión, deconstrución, parodia etc., por parte dos escritores de Literatura Infantil e Xuvenil galega. Estúdase como se modifican elementos como a voz narrativa, a estrutura, o espazo, o tempo e, sobre todo, os personaxes e os seus roles con diferentes finalidades como provocar efecto paródico, subvertir e/ou humanizar os personaxes, inculcar unha determinada ideoloxía ou valores... Por último, preséntanse unhas conclusión xerais sobre a reescritura do conto marabilloso.
Palabras chave
Citado por
Detalles do artigo
Citas
AARNE, A. (1913). Leitfaden der vergleichenden Märchenforschung. Helsinki: FF Communications, 13.
COLOMER, T. (1999). Introducción a la literatura infantil y juvenil. Madrid: Editorial Síntesis.
CUBA, X. R., REIGOSA, A. y MIRAND, X. (1999). Diccionario dos seres míticos galegos. Vigo: Edición Xerais de Galicia.
DÍAZ-PLAJA, A. (2002). “Les reescriptures a la literatura infantil i juvenil dels últims anys”. En COLOMER, T. (ed.), La literatura infantil i juvenil catalana: un segle de canvis (pp. 161-170). Barcelona: Institut de Ciències de l’Educació de la Universitat Autònoma de Barcelona.
EVEN-ZOHAR, I. (1999). “Factores y dependencias en la cultura. Una revisión de la teoría de los polisistemas”. En IGLESIAS, M. (ed.), Teoría de los polisistemas (pp. 23-45). Madrid: Arco/libros, col. Bibliotheca Philologica. Serie Lecturas.
FERNÁNDEZ, Mª. J. (1998). “Tanis I o Mocos”. CLIJ, 111, 67.
FERNÁNDEZ, Mª. J. (1999a). “Xosé Miranda, Antonio Reigosa e Xoán Ramiro Cuba. Contos marabillosos III/Contos marabillosos IV”. Fadamorgana, 3, 77.
FERNÁNDEZ, Mª. J. (1999b). “Manual para unha pequena meiga”. CLIJ, 114, 61.
FERNÁNDEZ, Mª. J. (2001). “Matapitos.com”. CLIJ, 134, 52.
FERNÁNDEZ PAZ, A. (1998). “Literatura infantil e xuvenil”. Revista Galega do Ensino, 18, 261-269.
FERNÁNDEZ PAZ, A. (1999a). “Literatura infantil e xuvenil”. Revista Galega do Ensino, 22, 169-177.
FERNÁNDEZ PAZ, A. (1999b). “A década dos noventa, consolidación e crecemento”. Fadamorgana, 2, 52-59.
FERNÁNDEZ PAZ, A. (2000a). “Literatura infantil e xuvenil”. Revista Galega do Ensino, 26, 263-271.
FERNÁNDEZ PAZ, A. (2000b). “Literatura infantil e xuvenil”. Revista galega do ensino, 29, 203-211.
FERREIRA, Mª C. (2012). “El tratamiento de los mitos clásicos en la literatura infantil y juvenil gallega”. En LORENZO, L., ROIG, B.-A. y RUZICKA, V. (coords.), Literatura Infantil y Juvenil y Diversidad Cultural (pp. 189-211). Vigo/Braga: ANILIJ/ELOS/Centro de Investigação em Estudos da Criança.
FERREIRA, Mª C. (2016). As reescrituras dos contos marabillosos na Literatura Infantil e Xuvenil galega (tesis doctoral). Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela. http://hdl.handle.net/10347/13866
FERREIRA, Mª C. (2019). “As reescrituras dos contos da transmisión oral no álbum infantil en galego”. En ÁLVAREZ, S., FERREIRA, M. y NEIRA, M. (coords.), Literatura Infantil y Juvenil y valores educativos (pp. 101-124). Madrid: CEU Ediciones, col. Textual, n.º 2.
GENETTE, G. (1989). Palimpsestos. La literatura en segundo grado. Madrid: Taurus.
GRACIÁN, A. (2002). “O tratamento dos seres míticos tradicionais na literatura infantil e xuvenil galega”. En AGRELO, E., GUISANDE, A., MOCIÑO, I., RAVIÑA, A. y SOTO, I. (coords.), Narrativa e promoción da lectura no mundo das novas tecnoloxías (pp. 315-331). Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
HAASE, D. (ed) (2008). The Greenwood encyclopedia of folktales and fairy tales. E. U. A.: Greenwood Publishing Group.
HUTCHEON, L. (1985). A Theory of Parody: the teachings of Twentieth-century Art Forms. New York: Methuen.
HUTCHEON, L. (2006). A theory of adaptation. New York: Taylor&Francis Group.
MARTOS, E. (1988). La poética del patetismo (Análisis de los cuentos populares extremeños). Mérida: Editora Regional de Extremadura.
MOCIÑO, I. (2003). “A verdadeira historia do Burro Feldespato. Xerardo Quintiá”. Malasartes, 12, 32-33.
MOCIÑO-GONZÁLEZ, I. (2018). “Dragal e a reafirmación da identidade”. Elos: Revista De Literatura Infantil E Xuvenil, 5, 55-71. https://doi.org/10.15304/elos.5.4143
NEIRA, M. (2011). “Unha viaxe na busca da identidade: Titiritesa, de Xerardo Quintiá e Maurizo A. C. Quarelo”. En ROIG, B. A., SOTO, I. y NEIRA, M. (coords.), O álbum na Literatura Infantil e Xuvenil (2000-2010) (pp. 261-270). Vigo: Edicións Xerais de Galicia/Novacaixagalicia.
PARDO DE NEYRA, X. (2006). As orixes da literatura infantil galega (1918-1936): unha nova forma de entender a literatura. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
PELEGRÍN, A. (1982). La aventura de oír. Cuentos y memoria de tradición oral. Madrid: Cincel.
PENA, M. (2018). Feminismos e literatura infantil e xuvenil en Galicia. Santiago de Compostela: Edicións Laiovento.
PINON, R. (1965). El cuento folklórico. Buenos Aires: Editorial Universitaria de Buenos Aires.
PISANTY, V. (1995). Cómo se lee un cuento popular. Barcelona: Paidós.
ROIG, B. A. (1995). “A literatura infantil e xuvenil: consideracións xerais”. Boletín Galego de Literatura, 14, 119-135.
ROIG B. A. (1996a). A Literatura Galega Infantil: Perspectiva diacrónica, descrición e análise da actualidade. Santiago de Compostela: Servicio de Publicacións e Intercambio Científico.
ROIG, B. A. (1996b). “A Literatura infantil e xuvenil en galego dende 1900 a 1950”. Boletín Galego de Literatura, 15-16, 77-105.
ROIG, B. A. (coord.) (1996-2010). Informe de Literatura. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia/Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Consultado el 20 de mayo de 2020, http://www.cirp.es/rec2/informes/.
ROIG, B. A. (2008). La Literatura Infantil y Juvenil Gallega en el siglo XXI. Seis llaves para entenderla mejor. Madrid/Santiago de Compostela: Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil/Xunta de Galicia.
ROIG, B. A. (coord.) (2015). Historia da Literatura Infantil e Xuvenil Galega. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
ROIG, B. A. y Ferreira, C. (2010). “O conto de transmisión oral na LIX galega”. En ROIG, B. A., NEIRA, M. y SOTO, I. (coords.), Reescrituras do conto popular (2000-2009) (pp. 83-105). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
ROIG, B. A., NEIRA, M. y SOTO, I. (coords.) (2010). Reescrituras do conto popular (2000-2009). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
SOTO, I. (2007). “Raruxa de Bentraces”. Consultada el 8 de marzo de 2020, http://culturagalega.org/lg3/extra_recension_xenero.php?Cod_extrs=1289&Cod_prdccn=1047.
SOTOMAYOR, V. y Díaz, J. (2010). “Metamorfosis del cuento popular en castellano”. En ROIG, B. A., NEIRA, M. y SOTO, I. (coords.), Reescrituras do conto popular (2000-2009) (pp. 35-59). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
TARRÍO, A. (2014). Álvaro Cunqueiro o los disfraces de la melancolía. Porto: Tropelías&Companhia/Universidade de Santiago de Compostela.
THOMPSON, S. (1946, 1972). The Folktale. Nueva York: Holt, Rinehart and Winston./Trad. Angelina Lemmo. El cuento folklórico. Caracas: Ediciones de la Biblioteca de la Universidad Central de Venezuela.
VALRIU, C. (1998). Influències de les rondalles en la literatura infantil i juvenil catalana actual (1975-1985). Mallorca: Editorial Moll.
VALRIU, C. (2010). “Reescriptures de les rondalles en el s. XXI (2000-2009)”. En ROIG, B. A., NEIRA, M. y SOTO, I. (coords.), Reescrituras do conto popular (2000-2009) (pp. 13-30). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Artigos máis lidos do mesmo autor/a(s)
- Blanca Ana Roig Rechou, Eulalia Agrelo Costas, Mar Fernández Vázquez, Carmen Ferreira Boo, Isabel Mociño González, Marta Neira Rodríguez, Verónica Pousada Pardo, Guía de narrativa. Prelectores e primeiros lectores , Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil: No 3 (2016)
- Blanca-Ana Roig Rechou, Eulalia Agrelo Costas, Berta Dávila Fernández, Carmen Ferreira Boo, Marta Neira Rodríguez, Guía de poesía. De 3 a 8 anos , Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil: No 1 (2014)
- Carmen Ferreira Boo, Aproximações ao livro-objeto: das potencialidades creativas às propostas de leitura , Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil: No 5 (2018)
- Carmen Ferreira Boo, Elos. Revista de Literatura Infantil e Xuvenil, nº 5 , Boletín Galego de Literatura: No 56 (2020): 1º semestre
- Carmen Ferreira Boo, Manipulación física e lectura: os libros artesanais de Cintia Martín , Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil: No 9 (2022)
- Carmen Ferreira Boo, Fina Casalderrey, exemplo de mestra e escritora a prol da educación literaria, o fomento de valores e a Literatura Infantil e Xuvenil , Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil: No 10 (2023)
- Carmen Ferreira Boo, A representación do dragón na Literatura Infantil e Xuvenil galega do século XX , Boletín Galego de Literatura: No 61 (2023)