As sombras do Cardume: a guerra civil na memoria interxeracional

Barra de artigos

PDF
Publicado 29-01-2020

Contido principal do artigo

Irene Pin Basanta
Universidade de Santiago de Compostela
España
http://orcid.org/0000-0002-7622-4567
Biografía
No 7 (2020), Notas, páxinas 19-36
DOI https://doi.org/10.15304/elos.7.5203
Recibido: 25-06-2018 Aceptado: 12-11-2019 Publicado: 29-01-2020
Copyright Como citar

Resumo

O obxectivo deste traballo, no marco da literatura comparada, consiste na análise de dúas obras que tratan a temática da guerra civil en Galiza desde a perspectiva da recuperación da memoria por parte dunha xeración que non viviu directamente os feitos. Porén, a pegada do conflito chega ata eles e pon en foco a necesidade de repensar a relación co pasado. Cada un destes traballos pertence a un sistema literario diferente: Cardume (Rexina Vega, 2007) é literatura para adultos, mentres Noite de Voraces Sombras (Agustín Fernández Paz, 2002) forma parte da literatura infantil e xuvenil. Deste xeito, repararase nos puntos de conexión e nos temas comúns das dúas novelas, así como das diferenzas principalmente motivadas pola súa concepción para diferentes públicos. En calquera caso, a súa existencia sumada ao amplo corpus que trata o tema chama a atención sobre a necesidade social manifestada polos autores por establecer marcos de relación, fundamentalmente desde unha óptica familiar, dun conflito que debido aos procesos históricos de transformación postfranquistas non acadaron unha resolución para as vítimas.

Palabras chave

Agustín Fernández Paz, Rexina Vega, Guerra Civil, Memoria
Citado por

Detalles do artigo

Citas

Agrelo Costas, E. (2012). “A recuperación da memoria persoal e dun tempo: Non hai noite tan longa e A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz”. Boletín Galego de Literatura, 48, 15-28.

Agrelo Costas, E. (2015). Da institución escolar ao centro do canon: Agustín Fernández Paz. Tese doutoral. Santiago de Compostela. Universidade de Santiago de Compostela. Consultado o 5 de xuño de 2018, https://minerva.usc.es/xmlui/handle/10347/13822

Bazin, A. (1990). ¿Qué es el cine?. Madrid: Rialp.

Castro de Paz, J.L. e Pena Pérez, J.J. (2005). Cine español. Otro trayecto histórico: Nuevos puntos de vista. Una aproximación sintética. Valencia: Ediciones de la Filmoteca.

Fernández Paz, A. (2002). Noite de Voraces Sombras. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Fernández Paz, A. (2006). Corredores de Sombra. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Franco, C. (2007, 11 de novembro). “Sempre quixen ser miliciana”. La Voz de Galicia. Consultado o 5 de xuño de 2018,

"https://www.lavozdegalicia.es/noticia/cultura/2007/11/09/sempre-quixen-miliciana/0003_6303297.htm"miliciana/0003_6303297.htm" target="_blank">https://www.lavozdegalicia.es/noticia/cultura/2007/11/09/sempre-quixen-HYPERLINK "https://www.lavozdegalicia.es/noticia/cultura/2007/11/09/sempre-quixen-miliciana/0003_6303297.htm"miliciana/0003_6303297.htm>

Hemingway, E. (1984). For Whom the Bell Tolls. Granada: London.

Hillman, D. (2015) “Staging Early Modern Embodiment”. En Hillman D. e Maude, U. (Eds.). The Cambridge Companion to the Body in Literature (pp.41-57). New York: Cambridge University Press.

Iglesias, O. (2007, 10 de xuño). “Rexina Vega gana el Xerais con una obra contada por una nieta de la Guerra”. El País. Consultado o 7 de xuño de 2018, https://elpais.com/diario/2007/06/10/galicia/1181470700_850215.html

Martín Rogero, N. (2008). “Guerra civil y posguerra en la narrativa escrita en castellano”. En Roig Rechou, B.A., Domínguez, P.L. e Soto López, I. (Eds.). A guerra civil española na narrativa infantil e xuvenil (pp. 31-53). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Martínez, I. (2012). “Monteverde somos todas”. Tempos Novos, “Protexta”, 19, 10.

Neira Rodríguez, M. (2012). “La guerra civil española en la obra de Agustín Fernández Paz”. En Ramos, R. e Fernández Mosquera, A. (Eds.). Literatura Infantil y Juvenil y Diversidad Cultural/Literatura para a Infância e Juventude e Diversidade Cultural. (pp. 393-406). Vigo/Braga: ANILIJ/ELOS. CD-Rom/E-book.

O’Brien, R. (produtora) e Loach, K. (director) (1995). Land and Freedom [cinta cinematográfica]. Coprodución Reino Unido / España / Alemaña: Parallax Pictures, Messidor Films, Road Movies Britte Produktionen, RTVE, Polygram Filmed Entertainment, Working Title Films.

Peonza (2003). “Entrevistamos a Agustín Fernández Paz”. Peonza, 64, 40-50.

Pouillon, J. (1970). Tiempo y novela. Bos Aires: Paidós.

Roig Rechou, B-A. (2008). “A guerra civil na narrativa infantil e xuvenil galega: unha temática incompleta”. En Roig Rechou, B.A., Domínguez, P.L. e Soto López, I. (Eds.). A guerra civil española na narrativa infantil e xuvenil (pp. 69-104). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Roig Rechou, B-A., Ruzicka Kenfel, V. e Ramos, A.M. (Eds.) (2012). La Guerra Civil Española en la Narrativa Infantil y Juvenil. Porto (Portugal): Tropelias & Companhia.

Roig Rechou, B-A e Soto, I. (2008). “En Santiago de Compostela con Agustín Fernández Paz”. Boletín Galego de Literatura, 38, 161-178.

Soto, I. (2008). “Literatura contra a desmemoria: unha lectura de Noite de voraces sombras, de Agustín Paz Andrade”. En Roig Rechou, B.A., Domínguez, P.L. e Soto López, I. (Eds.). A guerra civil española na narrativa infantil e xuvenil (pp. 251-270). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Vega, R. (2007). Cardume. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Vidal, C. (2002). “Agustín Fernández Paz. ‘Non pararei ata que me lean tamén os adultos”. A Nosa Terra, “Guieiro cultural”, 1.061, 37.

Vilavedra Fernández, D. (2011a). “Memoria y postmemoria: la elaboración literaria de la Guerra Civil en la narrativa gallega”. En Macciuci, R. (presidencia), II Congreso Internacional de Literatura e Cultura españolas contemporáneas. Congreso levado a cabo en La Plata, Arxentina.

Vilavedra Fernández, D. (2011b). “Guerra Civil y literatura gallega”. Revista Internacional de Estudios Vascos, 8, 62-77.