Contenido principal del artículo

Rosabel San Segundo Cachero
Centro de Lingüística, Universidade de Lisboa
Portugal
Vol. 44 (2017), Artículos, Páginas 1-34
DOI: https://doi.org/10.15304/verba.44.2477
Recibido: 24-03-2015 Aceptado: 01-12-2015 Publicado: 27-09-2017
Derechos de autoría Cómo citar

Resumen

La forma reducida del indefinido negativo nada, na, genera en asturiano un patrón nun_V_na de negación enfática en el que la partícula na pierde su contenido cuantitativo y, como consecuencia de un proceso de gramaticalización, se comporta como un intensificador de la negación oracional. Este fenómeno de microvariación sintáctica ha sido registrado en la zona centro-sur de Asturias, donde coexisten estructuras ambiguas en las que na puede expresar cantidad o negación con otras en la que únicamente es posible interpretar esta unidad como un marcador negativo postverbal de carácter enfático (interpolación en perífrasis verbales y compatibilidad con ODs negativos).

 

Citado por

Detalles del artículo

Referencias

Academia de la Llingua Asturiana (ALLA) (2001 [1999]): Gramática de la Llingua Asturiana. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana.

Academia de la Llingua Asturiana (ALLA) (1981): Normes ortográfiques y entamos normativos. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana (2ª ed.).

Alcina Franch, J. & J. M. Blecua (1994 [1975]): Gramática española. Barcelona: Ariel.

Alexiadou, A. & L. Haegeman & M. Stavrou (2007): Noun Phrase in the Generative Perspective. Berlin: Walter de Gruyter <https://doi.org/10.1515/9783110207491>.

Andrés, R. de (1993): Allugamientu de los pronomes átonos col verbu n’asturianu. Uviéu: Universidá d’Uviéu, Departamentu de Filoloxía Española.

Andrés, R. de (1995): «Non y nun», Lletres Asturianes. Boletín Oficial de l’Academia de la Llingua Asturiana 57, pp. 49-60.

Baker, C. L. (1970): «Double negatives», Linguistic Inquiry 1/2, pp. 169-186.

Bayer, J. (2009): «Nominal negative quantifiers as adjuncts», Journal of Comparative Germanic Linguistics 12/1, pp. 5-30 <https://doi.org/10.1007/s10828-009-9023-y>.

Bosque, I. (1980): Sobre la negación. Madrid: Cátedra.

Brucart, J. M. (1997): «Concordancia ad sensum y partitividad en español», in M. Almeida & J. Dorta (eds.): Contribuciones al estudio de la Lingüística Hispánica. Homenaje al profesor Ramon Trujillo. Tenerife: Montesinos, pp. 157-184.

Camus Bergareche, B. (1992): «Negación doble y negación simple en el español moderno», Revista de Filología Románica 9, pp. 63-105.

Delbecque, N. & B. Lamiroy (1999): «La subordinación sustantiva: Las subordinadas enunciativas en los complementos verbales», in I. Bosque & V. Demonte (dirs.): Gramática descriptiva de la lengua española II. Las construcciones sintácticas fundamentales. Relaciones temporales, aspectuales y modales. Madrid: Espasa Calpe, pp. 1965-2081.

Demonte, V. (1990): «Transitividad, intransitividad y papeles temáticos», in B. Garza & V. Demonte (eds.): Estudios de Lingüística de España y de México. México: El Colegio de México, UNAM, pp. 115-150.

Demonte, V. & I. Pérez Jiménez (2014): «Construcciones partitivas y pseudopartitivas en español: concordancia híbrida y variación en la interficie sintaxis-semántica», in E. Hernández & P. Martín Butragueño (eds.): Variación y diversidad lingüística. Estudios en busca de una teoría convergente. México: El Colegio de México, pp. 15-98.

Deprez, V. & F. Martineau, (2004): «Micro-parametric variation», in J. Auger & C. Clements & B. Vance (eds.): Contemporary approaches to Romance Linguistics: Selected papers from the 33rd Linguistic Symposium on Romance Languages (LSRL). Amsterdam: John Benjamins, pp. 139-158.

Fernández Rubiera, F. (2009): Clitics at the Edge: Clitic Placement in Western Iberian Romance. Washington: University of Georgetown. Ph.D. Dissertation.

García Arias, X. L. (2003): Gramática histórica de la lengua asturiana. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana.

García Mouton, P. & R. San-Segundo-Cachero (2015): «La polaridad negativa en los datos asturianos del ALPI», in R. d’Andrés & T. Fernández Lorences & J. C. Villaverde Amieva (eds.): Varia asturlleonesa n’homenaxe a José A. Martínez. Uviéu: Ediciones Trabe, pp. 53-77.

García Valdés, C. C. (1979): «Algunos aspectos de la negación en asturiano», Estudios y trabayos del Seminariu de Llingua Asturiana, vol. II. Uviéu: Universidá d’Uviéu, pp. 74-84.

Garzonio, J. & C. Poletto (2008): «Minimizers and quantifiers : A window on the development of negative markers», Studies in Linguistics, Working Papers 2, pp. 59-80.

Garzonio, J. & C. Poletto (2009): «Quantifiers as negative markers in Italian dialects», University of Venice Working Papers in Linguistics 19, pp. 81-109.

Gonçalves, F. (1995): Negação frásica em português: caracterização com referência ao processo de aquisição. Lisboa: Universidade de Lisboa. Tese de mestrado.

Haegeman, L. (1995): The Syntax of Negation. Cambridge: Cambridge University Press <https://doi.org/10.1017/CBO9780511519727>.

Hagemeijer, T. & A. L. Santos (2004): «Elementos polares na periferia direita: negação aparentemente descontínua, afirmação enfática e tags», in T. Freitas & A. Mendes (orgs.): Actas do XIX Encontro Nacional da Associação Portuguesa de Linguística, Lisboa 2003. Lisboa: Gráfica de Coimbra, pp. 465-476 <http://www.apl.org.pt/docs/actas-19-encontro-apl-2003.pdf>.

Horn, L. R. (2001 [1989]): A Natural History of Negation. Stanford: CSLI Publications.

Jespersen, O. (1917): Negation in English and other Languages. Copenhague: A. F. Host & son.

Junquera Huergo, J. (1991 [1869]): Gramática asturiana. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana, (ed. Xosé Lluis García Arias).

Ladusaw, W. A. (1992): «Expressing Negation», en C. Barker & D. Dowty (eds.): Proceedings of SALT- Ohio State University 2, pp. 237-259 <https://doi.org/10.3765/salt.v2i0.3030>.

Laka, I. (1990): Negation in Syntax: On the Nature of Functional Categories and Projections. Cambridge, MA: MIT. PhD Dissertation.

Llop Naya, A. (2014): «Syntactic characterization of three Pallarese Catalan minimizers: got, molla, cap», en XXIV Colloquium on Generative Grammar, 28-30 de mayo de 2014 <

definitiu.pdf?attredirects=0" target="_blank">http://filcat.uab.cat/clt/membres/doctorands/Llop/poster definitiu.pdf?attredirects=0>.

Llop Naya, A. (2013): La negació en pallarès: sintaxi de l’adverbi cap. Barcelona: Universitat Autònoma de Barcelona. Treball final de máster.

Longa, V. M. & G. Lorenzo (2001): «Movimiento nuclear y economía: valor de la concordancia y movilidad de los clíticos en los romances occidentales», Verba 28, pp. 101-124.

Lorenzo, G. (1995): «La sintaxis de los clíticos del asturiano en el contexto de las lenguas romances. Desarrollo y evaluación de algunas hipótesis», Verba 22, pp. 191-227.

Martínez, J. A. (1989): El pronombre II. Numerales, indefinidos y relativos. Madrid: Arco/Libros.

Martínez, J. A. (1999): La oración compuesta y compleja. Madrid: Arco/Libros (3ª ed.).

Martins, A. M. (2000): «Polarity items in Romance: Underspecification and lexical change», en S. Pintzuk & G. Tsoulas & A. Warner (eds.): Diachronic Syntax: Models and Mechanisms. Oxford-New York: Oxford University Press, pp. 191-219.

Martins, A. M. (2010): «Negação metalinguistica (lá, cá e agora)», in A. M. Brito et alii. (eds): Textos seleccionados. Actas do XXV Encontro da Asociação Portuguesa de Linguística. Porto: APL, pp. 567-587.

Mathesius, V. (1933): «Double negation and grammatical concord», en Mélanges de linguistique et de philologie, offerts a J. van Ginneken. Paris: Klincksieck, pp. 79-83.

Medina Granda, R. M. (2000): «Expresiones de valor mínimo y polaridad negativa en occitano antiguo. Elementos de comparación con otros romances medievales», Archivum. Revista de la Facultad de Filología de la Universidad de Oviedo 50-51, pp. 279-362.

Meyer-Lübke, W. (1890-1906): Grammaire des langes romanes. Paris: H. Welter, vol. 3 (trad. A. Doutrepont & G. Doutrepont).

Milner, J. C. (1978): De la syntaxe a l’interpretation: Quantites, insultes, exclamations. Paris: Seuil.

Moreno Cabrera, J. C. (2003): Semántica y Gramática. Sucesos, Papeles Semánticos y Relaciones Sintácticas. Madrid: Antonio Machado Libros.

Neira Rodríguez, J. (1955): El habla de Lena. Oviedo: Real Instituto de Estudios Asturianos.

Peres, J. (1997): «Extending the Notion of Negative Concord», in D. Forget & P. Hirschbühler & F. Martineau et alli (eds.): Negation and Polarity: Syntax and Semantics. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins, pp. 289-310 <https://doi.org/10.1075/cilt.155.15per>.

Pinto, C. (2010): Negação metalinguística e estruturas com «nada» no português europeu. Lisboa: Universidade de Lisboa. Tese de mestrado.

Real Academia Española (RAE) (2009): Nueva gramática de la lengua española. Sintaxis I y II. Madrid: Espasa.

Roberts, I. & A. Roussou (2003): Syntactic change: A minimalist approach to grammaticalization. Oxford-New York: Oxford University Press < https://doi.org/10.1017/CBO9780511486326>.

Rutkowski, P. (2007): «The syntactic structure of grammaticalized partitives (pseudo-partitives)», U. Penn Working Papers in Linguistics 13/1, pp. 337-50.

Sánchez López, C. (1999): «La negación», en I. Bosque & V. Demonte (dirs.): Gramática descriptiva de la lengua española. II. Las construcciones sintácticas fundamentales. Relaciones temporales, aspectuales y modales. Madrid: Espasa Calpe, pp. 2561-2633.

San-Segundo-Cachero, R. (2016): «Negación metalingüística y estructura informativa: caracterización sintáctico-pragmática de non», Lletres Asturianes. Boletín Oficial de l'Academia de la Llingua Asturiana 114, pp. 59 - 89.

Schwenter, S. A. (2006): «Fine-Tuning Jespersen’s Cycle», in B. J. Birner & G. Ward (eds.): Drawing the boundaries of meaning: neo-Gricean studies in pragmatics and semantics in honor of Laurence R. Horn. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins, pp. 327-344.

Stickney, H. (2009): The emergence of DP in the partitive structure. Amherst: University of Massachusetts-Amherst. PhD Dissertation.

Suñer, M. (1995): «Negative elements, island effects and resumptive no», The Linguistic Review 12, pp. 233-273.

Suñer, M. (1999): «La subordinación sustantiva: La interrogación indirecta», in I. Bosque & V. Demonte (dirs.): Gramática descriptiva de la lengua española. II. Las construcciones sintácticas fundamentales. Relaciones temporales, aspectuales y modales. Madrid: Espasa Calpe, pp. 2149-2195.

Zanuttini, R. (1994): «Re-examining negative clauses», in G. Cinque et alii (eds.): Paths towards Universal Grammar: Studies in Honor of Richard S. Kayne. Washington DC: Georgetown University Press, pp. 427-451. Zanuttini, R. (1997): Negation and clausal structure: A comparative study of Romance languages. New York: Oxford University Press.

Artículos más leídos del mismo autor/a(s)