Main Article Content

Manuel Ferreiro Fernández
Universidade da Coruña
Spain
Biography
Vol 43 (2016), Articles, pages 361-383
DOI: https://doi.org/10.15304/verba.43.2846
Submitted: 19-10-2015 Accepted: 05-02-2016 Published: 24-10-2016
Copyright How to Cite

Abstract

This article examines the form and metre of the particle mais (derived from magis), used in medieval secular Galician-Portuguese poetry (and all other written sources from that period) as both an adverb of quantity and an adversative conjunction. The study illustrates the widespread use of the shorter variant form mas for adversative functions from an early stage, in compositions from both the Cancionero de Ajuda and the Italian apographs. The article also analyses specific cases in which the form of the particle varies across the different transmitted versions of the manuscript (mais, mas, maes). The metrical analysis of the particle examines the behaviour of mais within the rhyme scheme, specifically in regard to its occurrence as a disyllabic unit. To account for and explain this pattern, the study offers the first comprehensive, systematic survey of the particle’s presence in the corpus of secular Galician-Portuguese troubadour poetry, restoring numerous examples of uses amended by previous editors, and confirming the occurrence of mais as disyllabic.

Cited by

Article Details

References

A = Cancioneiro da Ajuda. Edição Facsimilada do códice existente na Biblioteca da Ajuda. Lisboa: Edições Távola Redonda, 1994.

Alvar, C. (1985): Las poesías de Pero Garcia d’ Ambroa. Pisa: Tip. Pacini.

Arbor Aldea, M. (2012): «Mais bisílabo? Notas á marxe do Cancioneiro da Ajuda», in P. Lorenzo Gradín e S. Marcenaro (eds.): El texto medieval: de la edición a la interpretación. Santiago de Compostela: USC, Anexo 68 de Verba, pp. 159-194.

Azevedo Filho, L. de (1995 [1974]): As cantigas de Pero Meogo. Santiago de Compostela: Laiovento.

B = Cancioneiro da Biblioteca Nacional (Colocci-Brancuti). Cód. 10991. Lisboa: Biblioteca Nacional / Imprensa Nacional-Casa da Moeda, 1982.

Barbieri, M. (1980): «Le poesie di Roy Paez de Ribela», Studi Mediolatini e Volgari XXVII, pp. 7-104.

Bertolucci Pizzorusso, V. (1992 [1963]): As poesías de Martin Soares. Vigo: Galaxia. Blasco, P. (1984): Les chansons de Pero Garcia Burgales, troubadour galicien-por-tugais. Paris: Fundação Calouste Gulbenkian-Centro Cultural Português.

Brea, M. (coord.) (1996): Lírica Profana Galego-Portuguesa. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 2 vols.

CdP = Davies, M.-Ferreira, M. (2006-): Corpus do Português: 45 million words, 1300s-1900s: <http://www.corpusdoportugues.org>.

Centro de Estudos Históricos (1982): Cortes Portuguesas. Reinado de D. Afonso IV (1325-1357). Lisboa: Instituto Nacional de Investigação Científica.

CIPM = Xavier, M. F. (dir.): Corpus Informatizado do Português Medieval: <http://cipm.fcsh.unl.pt/>. Cohen, R. (2003): 500 Cantigas d’Amigo. Edição crítica de / Critical Edition. Porto: Campo das Letras.


Cohen, R. (2010): «Three Early Galician-Portuguese Poets: Airas Moniz d’Asme, Diego Moniz, Osoir’ Anes. A Critical Edition», Revista Galega de Filoloxía 11, pp. 11-59.

CSM = Mettman, W. (ed.) (1986-1989): Alfonso X el Sabio, Cantigas de Santa Maria. Madrid: Castalia, 3 vols.

Cunha, C. Ferreira da (1999 [1945]): «O cancioneiro de Paay Gômez Charinho. Trovador do século XIII», in Cancioneiros dos Trovadores do Mar. Edição preparada por Elsa Gonçalves. Lisboa: Imprensa Nacional-Casa da Moeda, pp. 33-147.

D’Heur, J. M. (1975): Recherches internes sur la lyrique amoureuse des trouba-dours galiciens-portugais (XIIe-XIVe siècle): contribution à l’étude du «corpus des troubadours». Liège: Université de Liège.

Domingues, A. (1992): Cantigas de João Garcia de Guilhade. Subsídios para o seu Estudo Linguístico e Literário. Barcelos: Edição da Câmara Municipal de Barcelos.

Fernández Rei, F. (1990): Dialectoloxía da lingua galega. Vigo: Xerais.

Ferreiro, M. (1999 [1995]): Gramática Histórica da Lingua Galega. I. Fonética e Morfosintaxe. Santiago de Compostela: Laiovento.

Ferreiro, M.-Martínez Pereiro, C. P.-Tato Fontaíña, L. (eds.) (2007): Normas de edi-ción para a poesía trobadoresca galego-portuguesa / Guidelines for the Edition of Medieval Galician-Portuguese Troubadour Poetry. A Coruña: Universidade da Coruña.

Fregonese, R. (ed.) (2007): Joham Vaasquiz de Talaveyra, Poesie e tenzoni. Edizione critica, introduzione, note e glossario. Fregene: Edizioni Spolia.

GLOSSA = Ferreiro, M. (dir.) (2014-): Glosario da poesía medieval profana galego-portuguesa. A Coruña: Universidade da Coruña: <http://glossa.gal>.

González Martínez, D. (2012): O cancioneiro de Fernan Fernandez Cogominho.

Estudo e edición crítica. Santiago de Compostela: USC, Anexo 69 de Verba. Indini, M. L. (ed.) (1978): Bernal de Bonaval, Poesie. Bari: Adriatica Editrice. Juárez Blanquer, A. (1988): Cancionero de Pero da Ponte. Granada: TAT.

Lang, H. R. (1972 [1894]): Das Liederbuch des Königs Denis von Portugal. Hildesheim-New York: Georg Olms Verlag (ed. facsimilar).

Lapa, M. Rodrigues (1970 [1965]): Cantigas d’Escarnho e de Mal Dizer dos Cancioneiros Medievais Galego-Portugueses. Vigo: Galaxia.

Lopes, G. Videira (2002): Cantigas de Escárnio e Maldizer dos Trovadores e Jograis Galego-Portugueses. Lisboa: Estampa.Lorenzo Gradín, P. (ed.) (2008): Don Afonso Lopez de Baian, Cantigas. Edición crítica con introducción, notas y glosario. Alessandria: Edizioni dell’Orso.


Lorenzo Gradín, P.-Marcenaro, S. (2010): Il canzoniere del trovatore Roi Queimado. Alessandria: Edizioni dell’Orso.

Macchi, G. (1966): «Le poesie di Roy Martinz do Casal», Cultura Neolatina XXVI, pp. 129-157.

Marcenaro, S. (ed.) (2012): Pero Garcia Burgalês, Canzoniere. Poesie d’amore, d’amigo e di scherno. Alessandria: Edizioni dell’Orso.

Marcenaro, S. (ed.) (2013): Osoiro Anes, Cantigas. Edizione critica, traduzione, note e glossario. Roma: Carocci Editore.

Marroni, G. (1968): «Le poesie di Pedr’ Amigo de Sevilha», Annali dell’Istituto Universitario Orientale X, pp. 189-340.

Méndez Ferrín, X. L. (1966): O cancioneiro de Pero Meogo. Vigo: Galaxia. Mettmann, W. (1972): Cantigas de Santa Maria. IV. Glossário. Coimbra: Universidade.

Michaëlis de Vasconcelos, C. (1990 [1904]): Cancioneiro da Ajuda. Lisboa: Imprensa Nacional-Casa da Moeda (ed. facsimilar).

Miranda, J. C. Ribeiro (2004): Aurs mesclatz ab argen. Sobre a primeira geração de trovadores galego-portugueses. Porto: Edições Guarecer.

Monteagudo Romero, E. (1984): «Prólogo e Apéndices», in A. Cotarelo Valledor: Cancioneiro de Paio Gómez Chariño (edición facsímil). Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.

Montero Santalla, J.-M. (2000): As Rimas da Poesia Trovadoresca Galego-Portuguesa: Catálogo e Análise. A Coruña: Universidade da Coruña (Tese de Doutoramento [inédita]).

Nobiling, O. (2007 [1907]): As cantigas de D. Joan Garcia de Guilhade e estudos dispersos. Niterói/RJ: EdUFF.

Nunes, J. J. (1919): «Don Pero Gomez Barroso, trovador português no século XIII», Boletín de la Real Academia Gallega 130, pp. 265-268; 132, pp. 321-325; 133, pp. 7-10.

Nunes, J. J. (1972 [1932]): Cantigas de Amor dos Trovadores Galego-Portugueses. Lisboa: Centro do Livro Brasileiro.

Nunes, J. J. (1973 [1926-1928]): Cantigas de Amigo dos Trovadores Galego-Portugueses. Lisboa: Centro do Livro Brasileiro, 3 vols.

Panunzio, S. (ed.) (1992 [1967]): Pero da Ponte, Poesías. Vigo: Galaxia.

Paredes, J. (2001): El cancionero profano de Alfonso X el Sabio. Edición crítica con introducción, notas y glosario. L’Aquila: Japadre Editore.

Paredes, J. (2010): El cancionero profano de Alfonso X el Sabio. Edición crítica con introducción, notas y glosario. Santiago de Compostela: USC, Anexo 66 de Verba.

Reali, E. (1964): Le «cantigas» di Juyão Bolseyro. Napoli: s.l.

Rodríguez, J. L. (1980): El cancionero de Joan Airas de Santiago. Edición y estudio. Santiago de Compostela: USC, Anexo 12 de Verba.

Simões, M. (1991): Il Canzoniere di Don Pedro, conte di Barcelos. L’Aquila: Japadre Editore.

Souto Cabo, J. A. (2008): Documentos galego-portugueses dos séculos XII e XIII. A Coruña: UDC, Monografía 5 da Revista Galega de Filoloxía.

Tavani, G. (ed.) (1964): Lourenço, Poesie e tenzoni. Modena: Società Tipografica Editrice Modenese.

Tavani, G. (1967): Repertorio metrico della lirica galego-portoghese. Roma: Edizioni dell’Ateneo.

Tavani, G. (1992 [1963]): A poesía de Airas Nunez. Vigo: Galaxia.

TMILG = Varela Barreiro, X. (dir.), Tesouro Medieval Informatizado da Lingua

Galega. Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega: <http://ilg.usc. es/tmilg>.

V = Cancioneiro Português da Biblioteca Vaticana (Cod. 4803). Lisboa: Centro de Estudos Filológicos-Instituto de Alta Cultura, 1973.

Víñez Sánchez, A. (2004): El trovador Gonçal’Eanes Dovinhal. Estudio histórico y edición. Santiago de Compostela: USC, Anexo 55 de Verba.

Zilli, C. (ed.) (1977): Johan Baveca, Poesie. Bari: Adriatica Editrice.