Contido principal do artigo

Diego Sande Veiga
Universidade de Santiago de Compostela
España
http://orcid.org/0000-0003-0284-8884
Biografía
No 30 (2020): Aprendizaxes transversais, Artigos, páxinas 147-167
DOI https://doi.org/10.15304/ie.30.6769
Recibido: 20-04-2020 Aceptado: 22-10-2020 Publicado: 12-11-2020
Copyright Como citar

Resumo

Avalíase a situación da Formación Profesional en Galicia perante o desafío da aplicación das Estratexias de Especialización Intelixente lanzado pola Comisión Europea para as rexións e Estados Membros no período de programación 2014-2020. A implantación dunha estratexia deste tipo constitúe unha condición ex-ante imposta desde a Unión Europa para a percepción de Fondos Estruturais. A través da análise sistémica proposta trátase de identificar o estado actual da Formación Profesional, como parte do Sistema Galego de Innovación. Con ese fin analízanse os diferentes ámbitos e espazos nos que esta estratexia de innovación inflúe neste nivel educativo (novas orientacións, creación de capacidades, oferta educativa de admisión, difusión do coñecemento, tarefas técnicas, etc.), contrastando os obxectivos perseguidos e os resultados observados. Tamén se analizan aspectos institucionais e organizacionais que inciden no deseño, aplicación e xestión das medidas e a súa posible incidencia nos sistemas produtivo e educativo, para o que se pon a atención nos centros de referencia, os Centros Integrados de Formación Profesional. As conclusións extraídas permiten formular recomendacións para afondar na implantación da Estratexia de Especialización Intelixente na Formación Profesional na Comunidade Autónoma de cara ao período de programación 2021-2027.

Citado por

Detalles do artigo

Citas

Albizu, E., Olazaran, M., Lavía, C. e Otero, B. (2017). Making visible the role of vocational education and training in firm innovation: Evidence from Spanish SMEs. European Planning Studies, 25(11), 2057–20175. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2017.1281231

Aranguren, M. J., Magro, E.; Navarro, M. e Valdaliso, J. M. (2012). Estrategias para la construcción de ventajas competitivas regionales. El caso del País Vasco. Madrid: Marcial Pons.

Aranguren, M. J., Morgan, K. e Wilson, J. (2016). Implementar la RIS3. El caso del País Vasco. Cuadernos Orkestra 2016/17. Instituto Vasco de Competitividad.

Asheim, B. N. e Isaksen, A. (2002). Regional Innovation Systems: The Integration of Local ‘Sticky’ and Global ‘Ubiquitous’ Knowledge. Journal of Technology Transfer, (27), 77–86. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1013100704794

COM (2011). 615 final/2 (2012). Regulation of the European Parliament and of the Council: common provisions on the European Regional Development Fund, the European Social Fund, the Cohesion Fund, the European Agricultural Fund for Rural Development and the European Maritime and Fisheries Fund covered by the Common Strategic Framework and laying down general provisions on the European Regional Development Fund, the European Social Fund and the Cohesion Fund and repealing Council Regulation (EC) No 1083/2006, Anexo IV; Páx. 135. Dispoñible en https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/official/regulation/pdf/2014/proposals/regulation/general/general_proposal_en.pdf

COM (2018). 372 (2018). Proposal for a regulation of the European parliament and of the council on the European Regional Development Fund and on the Cohesion Fund. Dispoñible en https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/?uri=COM%3A2018%3A372%3AFIN

Comisión Europea (2014). National/Regional Innovation Strategies for Smart Specialisation (RIS3). Cohesion Policy 2014-2020. Factsheet, Bruselas: Comisión Europea.

Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional (2020a). Formación Profesional. Coñece a FP [en liña]. Dispoñible en http://www.edu.xunta.es/fp/conece-fp [Consulta: 10 de febreiro de 2020].

Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional (2020b). Centros Integrados de Formación Profesional (CIFP) [en liña]. Dispoñible en https://www.edu.xunta.es/fp/centros-integrados-de-formacion-profesional [Consulta: 11 de febreiro de 2020].

Cooke, P. (1998). Regional Innovation Systems: Competitive Regulation in the New Europe. Geoforum 23(3), 365-382. DOI: https://doi.org/10.1016/0016-7185(92)90048-9

Decreto 266/2007 (2008). Decreto 266/2007, do 28 de decembro, polo que se regulan os centros integrados de formación profesional na Comunidade Autónoma de Galicia. DOGA, núm. 19, 28 de xaneiro. Dispoñible en https://www.xunta.gal/dog/Publicados/2008/20080128/Anuncio37AA_gl.html

Decreto 77/2011 (2011). Regulamento orgánico dos centros integrados de formación profesional competencia da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. DOGA, núm. 90, 10 de maio. Dispoñible en https://www.xunta.gal/dog/Publicados/2011/20110510/AnuncioC3F1-090511-1402_gl.html

Estensoro, M. e Larrea, M. (2016). Overcoming Implementation Problems in Smart Specialization Strategies: Engaging sub-regional governments. European Planning Studies, 24(7), 1319-1335. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2016.1174670

Foray, D. (2013). The economic fundamentals of smart specialisation. Ekonomiaz, 83(2), 55-82.

Foray, D., David, P. A. e Hall, B. (2009). Smart Specialisation–The Concept. Knowledge Economists Policy Brief, (9), June.

Hollanders, H., Es-Sadki, N. e Kanerva, M. (2016). Regional Innovation Scoreboard 2016. Maastrich: InnoMetrics-Merit, European Comission.

Larrea, M., Estensoro, M. e Pertoldi, M. (2019). Multi-governance for smart specialisation: Basic pillar for its construction. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Lei Orgánica 8/2013 (2013). Lei Orgánica 8/2013, de 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa (LOMCE). BOE, nº 295, de 10 de decembro. Madrid. Dispoñible en https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2013-12886

LOMLOE (2019). Proxecto de Lei Orgánica pola que se modifica a Lei Orgánica 2/2006, de 3 de maio, de Educación. Boletín Oficial das Cortes Xerais (BOCG), nº 41, 22 de febreiro. Dispoñible en https://www.educacionyfp.gob.es/dam/jcr:8c7d3863-aaa7-4bbd-91b2-4d05bcb80286/apl-lomloe-web2020-03-03.pdf

McCann, P. e Ortega-Argilés, R. (2013). Smart Specialisation, Regional Growth and Applications to EU Cohesion Policy. Regional Studies, 49(8), 1291-1302. DOI: https://doi.org/10.1080/00343404.2013.799769

Moso-Díez, M. Atwell, G., Gesler, M., Nägele, C. e Nardi, P. (2019). VET and Regional Smart Specialisation Strategies: A Comparative Approach. A Panel Discussion. Vetner Ecer Proceedings 2019, 337-348. DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.3371561

Navarro, M. (2009). Los sistemas regionales de innovación. Una revisión crítica. Ekonomiaz, (70), 25-59.

Navarro, M. (2014). El papel de los centros de formación profesional en los sistemas de innovación regionales y locales. La experiencia del País Vasco [en liña]. Cuadernos de Orkestra, 2014/7. Dispoñible en http://www.orkestra.deusto.es/es/investigacion/publicaciones/cuadernosorkestra/295-papel-centros-formacion-profesional-sistemas-innovacion-regionales-locales-experiencia-pais-vasco [Consulta: 22 abril de 2018].

Navarro, M. (2016). El sistema de Formación Profesional (FP) en la especialización inteligente de las regiones. Acto anual de comunicación sobre política regional y fondos europeos. Museo Lázaro Galdiano. Madrid, 25 de noviembre de 2016.

Navarro, M. e Retegi, J. (2018). Los centros de Formación Profesional ante los retos de las RIS3. El caso de Navarra. Ekonomiaz, (94), 56-77.

Olazarán, M. e Brunet, I. (coord.) (2013). Entorno regional y formación profesional: los casos de Aragón, Asturias, Cataluña, Madrid, Navarra y País Vasco. Tarragona: Publicaciones UPV, Servicio editorial UPV/EHU.

Porto, I. e Doloreux, D. (2018). Knowledge Stakeholders in RIS’ literature: To be or not to be. Ekonomiaz, (94), 78-107.

Rosenfeld, S. (1998). Technical colleges, technology deployment and regional development [en liña]. Modena: OECD. Dispoñible en https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED463800.pdf [Consulta: 2 maio de 2018].

Sande, D. (2017). Diversificación relacional e evolución dos indicadores de I+D+i das empresas galegas. Unha avaliación dos Fondos Estruturais, en clave RIS3, a través do caso do programa Feder-Innterconecta do Fondo Tecnolóxico 2007-2013 en Galicia. Tempo Exterior, 35(2), 155-178.

Sande, D. (2020). O estrangulamento tecnolóxico de Galiza. Análise das políticas europeas para innovación rexional durante a Gran Recesión. Santiago de Compostela: Laiovento.

Sande, D. e Vence, X. (2019). Avaliación do impacto do Programa Fondo Tecnolóxico 2007-2013 en Galicia: resultados, concentración das axudas e fugas de recursos. Revista Galega de Economía, 28(3), 92-114. DOI: https://doi.org/10.15304/rge.28.3.5926

Sande, D. e Vence, X. (2021). Impacto dos Fondos Estruturais para Innovación sobre a innovación empresarial: unha análise a través dos indicadores de empresas participantes no Programa FEDER-Innterconecta de Galicia. Revista Galega de Economía, 30(1).

Tödtling, F. e Trippl, M. (2005). One size fits all? Towards a differentiated regional innovation policy approach. Research Policy, (34), 1203-1219. DOI: https://doi.org/10.1016/j.respol.2005.01.018

Toner, P. (2010). Innovation and vocational education. The Economic and Labour Relations Review, 21(2), 75–98. DOI: https://doi.org/10.1177/103530461002100206

Xunta de Galicia. (2014). Estratexia de Especialización Intelixente de Galicia. Axencia Galega de Innovación, Xunta de Galicia.