Main Article Content

Eva María Barreira Cerqueiras
Universidade de Santiago de Compostela
Spain
https://orcid.org/0000-0002-1780-1272
Biography
Laura Rego Agraso
Universidade da Coruña
Spain
https://orcid.org/0000-0002-1660-4939
Raquel Mariño Fernández
Universidade de Santiago de Compostela
Spain
https://orcid.org/0000-0002-4389-4812
Biography
No 31 (2021): Health literacy at school and in the community, Articles
DOI: https://doi.org/10.15304/ie.31.7640
Submitted: 16-04-2021 Accepted: 09-11-2021 Published: 02-12-2021
Copyright How to Cite

Abstract

Today, talking about educational innovation projects is not something new in the different educational stages. However, it remains a topic of low visibility in Vocational Education and Training (VET) which, in many cases, is reduced to proposals related to the use of ICT in teaching-learning processes. Given this, we wondered what is the situation of the innovation in VET in Galicia (Spain). This work aims to show what is being done in terms of innovation in Galician vocational training schools, which is a low visible and studied reality that however, includes a wide variety of actions, initiatives and projects in the field of educative innovation. To this end, a descriptive, exploratory and eminently qualitative research was carried out in which, based on the analysis of primary documentary sources, such as the resolutions of the annual innovation in VET awards, was intended to answer research questions such as the following: Are Galician VET Schools innovating? What kind of projects are considered innovative by the administrations and finally, awarded? What professional fields are involved? What kind of VET schools are most involved in innovation? Thus, the resolutions of the annual VET innovation awards in 2019 and 2020 in the autonomous community of Galicia are analyzed, in which a total of 144 innovative proposals were presented, of which, 86 were finally awarded. To conclude, a critical analysis is made of the current situation of innovation in VET in Galicia, providing references to take into account and assessing it in light of the role that VET has to play in the construction of the citizenship of the 21st century.

Cited by

Article Details

References

Astigarraga Echeverría, E., Agirre Andonegi, A. e Carrera Farran, X. (2017). Innovación y cambio en la Formación Profesional del País Vasco. El modelo ETHAZI. Revista Iberoamericana de Educación, (74), 55-82. https://doi.org/10.35362/rie740608

Bakker, A., Hakanen, J., Demerouti, E. e Xanthopoulou, D. (2007). Job resources boost work engagement, particularly when job demands are high. Journal of Educational Psychology, 99(2), 274-284. https://doi.org/10.1037/0022-0663.99.2.274

Barreira Cerqueiras, E. M., Rego-Agraso, L. e Mariño Fernández, R. (2021). A innovación na formación profesional: que, como e quen innova en Galicia. Revista Galega de Educación, (79), 24-26.

Brunet Icart, I. e Rodríguez Soler, J. (2012). Innovación y Formación Profesional: relaciones entre sistemas, políticas y actores. Barataria. Revista Castellano-Manchega de Ciencias Sociales, (14), 131-144. http://dx.doi.org/10.20932/barataria.v0i14.107

De Ibarrola, M. (2014). Formación de profesionales de la ETP: nuevos enfoques pedagógicos. En F. De Asis-Blas e J. Plannells (Coords.), Retos actuales de la Educación Técnico-Profesional (73-88). Organización de Estados Iberoamericanos para la Educación, la Ciencia y la Cultura (OEI) e Fundación Santillana.

Fernández Navas, M. e Alcaraz Salariche, N. (2016). Innovación educativa: más allá de la ficción. Pirámide.

González García, S. (2013). Juventud, desempleo y precariedad laboral. La red como espacio para la construcción de alternativas. Revista de Estudios de Juventud, (103), 161-180.

Guerra, M. (2008). Un exemplo de boas prácticas na formación profesional baseado nas alianzas externas e na innovación. Revista Galega de Educación, (42), 44-45.

Instituto de la Juventud (INJUVE) e Fundación Novia Salcedo (2013). Situación actual del empleo juvenil en España. INJUVE.

Juárez, J. J. (2019). ¿Cómo acelerar la innovación en FP? Cuadernos de Pedagogía, (500), 119-122

Kools, M. e Stoll, L. (2016). What Makes a School a Learning Organisation? OCDE Publishing.

Mariño Fernández, R. (2008). Análisis de la trayectoria formativa de la mujer en las ramas industriales de la F.P. en Galicia y su inserción socio-laboral [Tese de doutoramento-Universidade de Santiago de Compostela]. Minerva, Repositorio Institucional da USC.

Navarro Arancegui, M. (2017). La formación profesional de Gipuzkoa. Retos y posibles ámbitos de actuación. Cuadernos Orkestra, (30).

Olazaran, M. e Otero, B. (2009). La perspectiva del sistema nacional/regional de innovación: balance y recepción en España. ARBOR Ciencia, Pensamiento y Cultura, 185(738), 767-779. https://doi.org/10.3989/arbor.2009.738n1051

Oliva, J. M. (2010). Dificultades para la implicación del profesorado de educación secundaria en la lectura, innovación e investigación en didáctica de las ciencias (I): el problema de la inmersión. Revista Eureka sobre Enseñanza y Divulgación de las Ciencias, 8(1), 41-53. https://doi.org/10.25267/Rev_Eureka_ensen_divulg_cienc.2011.v8.i1.04

Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE) (2005). Manual de Oslo. Guía para la recogida e interpretación de datos sobre innovación (3ª edición). Organización para la Cooperación y el Desarrollo (OCDE) y Oficina Estadística de las Comunidades Europeas (EUROSTAT). Recuperado de https://www.oecd-ilibrary.org/

Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE) (2013). How’s life? 2013. Measuring Well-Being. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264201392-en

Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE) (2019). TALIS 2018 Estudio Internacional de la Enseñanza y del Aprendizaje. Informe Español. Ministerio de Educación y Formación Profesional.

Otero Gutiérrez, B., Olazaran Rodríguez, M., Lavía, C. e Albizu, E. (2016). ¿Pueden los centros de Formación Profesional tener un papel en el sistema de innovación? El caso de Navarra. Revista Española de Sociología (RES), 25(3), 387-407. https://doi.org/10.22325/fes/res.25.3.2016.387

Real Decreto-ley 14/2012, de 20 de abril, de medidas urxentes de racionalización do gasto público no ámbito educativo. Boletín Oficial del Estado, nº 96 de 21/04/2012.

Rego-Agraso, L., Barreira Cerqueiras, E. M. e Rial Sánchez, A. (2015). Formación profesional dual: comparativa entre el sistema alemán y el incipiente modelo español. Revista Española de Educación Comparada, (25), 149-166. https://doi.org/10.5944/reec.25.2015.14788

Rego-Agraso, L., Barreira Cerqueiras, E. M. e Mariño Fernández, R. (2017). Recursos digitales en formación profesional: características y desarrollo en Galicia. Comunicación y Pedagogía: nuevas tecnologías y recursos didácticos, (299-300), 85-92.

Rego-Agraso, L., Rios-de-Deus, M.-P., Mosquera-González, M.-J. e Rodicio-García, M.-L. (2021). Vocational decision-making based on gender: motivations and expectations of IVET students in Spain. En C. Nägele, B. E. Stalder e M. Weich (Eds.), Pathways in Vocational Education and Training and Lifelong Learning. Proceedings of the 4th Crossing Boundaries Conference in Vocational Education and Training, Muttenz and Bern online, 8. – 9. Abril (pp. 293–298). European Research Network on Vocational Education and Training, VETNET, University of Applied Sciences and Arts Northwestern Switzerland e Bern University of Teacher Education. https://doi.org/10.5281/zenodo.4590593

Resolución da Secretaria de Estado de Educación e Formación Profesional do 16 de setembro de 2019, pola que se convocan axudas destinadas á realización de proxectos de innovación aplicada e transferencia do coñecemento na Formación Profesional do Sistema Educativo. Boletín Oficial del Estado, nº 229 de 24/09/2019.

Resolución do 14 de agosto de 2015, da Secretaría de Estado de Educación, Formación Profesional e Universidades, pola que se convocan os Premios á Calidade e Innovación en Orientación e Formación Profesional, co cofinanciamento do Fondo Social Europeo. Boletín Oficial del Estado, nº 311, de 03/09/2015.

Resolución do 30 de abril de 2019 da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa pola que se resolven os premios para o desenvolvemento de proxectos de innovación tecnolóxica ou científica e proxectos de innovación didáctica no ámbito da Formación Profesional en centros públicos dependentes da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional onde se impartan ensinanzas de Formación Profesional, convocados na resolución do 19 de decembro de 2018. Recuperado de http://www.edu.xunta.gal/fp/webfm_send/8182

Resolución do 20 de novembro de 2019 da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa pola que se convocan premios para o desenvolvemento de proxectos de innovación tecnolóxica ou científica e proxectos de innovación didáctica no ámbito da formación profesional en centros públicos dependentes da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional. Recuperado de http://www.edu.xunta.gal/fp/convocatoria-innovacion-2020

Resolución do 9 de xuño de 2020 da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa pola que se resolven os premios para o desenvolvemento de proxectos de innovación tecnolóxica ou científica e proxectos de innovación didáctica no ámbito da Formación Profesional en centros públicos dependentes da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional onde se impartan ensinanzas de Formación Profesional, convocados na resolución do 20 de novembro de 2019. Recuperado de http://www.edu.xunta.gal/fp/webfm_send/8733

Rial Sánchez, A., Mariño Fernández, R. e Rego-Agraso, L. (2011). La situación de la mujer como alumna de formación profesional inicial y como profesional en el mercado de trabajo. Revista Iberoamericana de Educación, 54(6), 1-13. https://doi.org/10.35362/rie5461639

Sánchez Moreno, M. e Murillo Estepa, P. (2010). Innovación educativa en España desde la perspectiva de grupos de discusión. Profesorado. Revista de Currículum y Formación de Profesorado, 14(1), 171-189.

Sánchez Sellero, M. C., Sánchez Sellero, P., Cruz González, M. M. e Sánchez Sellero, F. J. (2013). Precariedad laboral-pobreza en Galicia en tiempos de crisis. Revista Galega de Economía, 22(Extra), 201-224. https://doi.org/10.15304/rge.22.Extra.1407

Sogama (13 de xuño de 2019). O CIFP Manuel Antonio de Vigo, premiado polo seu proxecto de innovación en economía circular. Recuperado de http://www.sogama.gal/gl/noticia/o-cifp-manuel-antonio-de-vigo-premiado-polo-seu-proxecto-de-innovaci%C3%B3n-en-econom%C3%ADa-circular

Tardivo, G., Díaz Cano, E. e Suárez-Vergne, A. (2019). La Nueva Imagen de la FP entre los Jóvenes Universitarios Madrileños en el Área de Ciencias Sociales, Comunicación y Ciencias de la Educación. International and Multidisciplinary Journal of Social Sciences, 8(1), 25-50. https://doi.org/10.17583/rimcis.2019.3599

Torres, J. M. (2008). I+D+I en Formación Profesional? Unha experiencia desde o IES Politécnico de Vigo. Revista Galega de Educación, (42), 70-72.

Xunta de Galicia (s. d.). Plan de emprendemento no sistema educativo de Galicia. Eduemprende. Recuperado de http://www.edu.xunta.gal/fp/plan-eduemprende