O marcador discursivo vale: usos ou abusos?
Contido principal do artigo
Resumo
Nas seguintes páxinas imos achegarnos ó funcionamento de vale como marcador discursivo (MD). Para analizalo, utilizamos unha base de datos elaborada a partir dos rexistros que nos forneceron dous corpus galegos:o Tesouro Informático da Lingua Galega (TILG) e o Corpus de Referencia do Galego Actual (Corga). Para que esta forma do verbo valer se desenvolva como MD requírese, alén de que funcione dunha forma allea á propia estrutura sintáctica da oración, unha serie de condicionantes contextuais: o texto debe ser dialogado e o estilo de lingua informal. Ademais, en liña co comportamento propio dos MMDD, pode combinarse con outros elementos externos á oración e prefire illarse do conxunto da estrutura. Esta definición xenérica non caracteriza por completo o seu funcionamento, xa que a pluralidade dos seus sentidos discursivos vai traer, á vez, consecuencias en aspectos do seu comportamento, tales como a posición que ocupe no discurso ou o regulamento da enunciación interrogativa do MD. Finalmente, contrastamos os nosos resultados co comportamento descrito por outros autores para os MMDD estranxeiros OK da lingua inglesa e vale do español. Dende esta posta en común e ó observar os paralelismos evidentes nos seus funcionamentos, defendemos que o MD vale en galego experimentou unha ampliación no hábito de uso polos falantes nas dúas últimas décadas derivado dun fenómeno de interferencia pragmática intralingüística, a partir da fórmula inglesa OK e a través da súa tradución ó castelán vale.
Palabras chave
Detalles do artigo
Citas
Beach, Wayne (1993). “Transitional regularities for ‘casual’ Okay usages”, Journal of Pragmatics 19, 325-352.
Bellés Fortuño, Begoña (2006): A contrastive study between Spanish and North-American lectures. Universitat Jaume I. Tese de doutoramento inédita.
Briz, Antonio (2002): “La estrategia atenuadora en la conversación cotidiana española”, en Diana Bravo (ed.), Primer coloquio del programa EDICE. Estocolmo: Universidad de Estocolmo, 17-46.
Cestero Mancera, Ana María / Francisco Moreno Fernández (2008): “Usos y funciones de vale y ¡venga! en el habla de Madrid”, Boletín de lingüística XX/29, 65-84.
Condon, Sherri L. (1986): “The discourse functions of ok”, Semiotica 60, 73-102.
Condon, Sherri L. (2001): “Discourse ok Revisited: Default Processes in Verbal Interaction”, Journal of Pragmatics 33, 491-51.
Condon, Sherri L. / Claude G. Cech (2003): “Ok, next one: Discourse Markers demonstrate understanding of commun ground”, 8th Annual Convention of the International Pragmatics Association (http://people.bu.edu/bfraser/Other%20Specific%20DMs%20or%20DPs%20Papers/Condon%20-%20Ok%20as%20a%20Marker%20of%20Common%20Ground.doc).
Cortés Rodríguez, Luís (2000): “Conectores, marcadores y organizadores como elementos del discurso”, en José Jesús de Bustos Tovar (coord.), Lengua, discurso, texto. I Simposio Internacional de análisis del discurso. Madrid: Visor, 539-550.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2003): “Na procura de mellorarmos o uso do galego: os marcadores discursivos”, A Nosa Terra (6-12/11/2003), 16.
Fuentes Rodríguez, Catalina (1987): Enlaces extraoracionales. Sevilla: Alfar.
Fuentes Rodríguez, Catalina (2009): Diccionario de conectores y operadores del español. Madrid: Arco Libros.
Real Academia Galega (1997): Diccionario da Real Academia Galega. A Coruña: Real Academia Galega.
Halliday, M. A. K. / R. Hassan (1976): Cohesion in English. London: Longman.
Lázaro Carreter, Fernando (1997): El dardo en la palabra. Barcelona: Círculo de Lectores.
Martín Zorraquino, María Antonia (1994): “Gramática del discurso. Los llamados marcadores del discurso”, en Actas del Congreso de la Lengua Española. Madrid: Instituto Cervantes, 709-720.
Martín Zorraquino, María Antonia / José Portolés Lázaro (1999): “Los marcadores del discurso”, en Ignacio Bosque / Violeta Demonte (dirs.), Gramática descriptiva de la lengua española, vol. III. Madrid: Espasa Calpe, 4051-4213.
Portolés Lázaro, José (1993): “La distinción entre conectores y otros marcadores del discurso en español”, Verba 20, 141-170.
Soanes, Catherine / Angus Stevenson (eds.) (2003): Oxford Dictionary of English. Oxford: Oxford University Press.
Vázquez Veiga, Nancy (2003): Marcadores discursivos de recepción. Lugo: Universidade de Santiago de Compostela.
Valle, Edenio (1986): Psico-sociologia e Educação da Juventude. São Paulo: Instituto da Família.
Referencias dos exemplos galegos
Alonso, Eduardo (2006): Teatro imprevisto. Lugo: Tris Tram.
Alonso, Francisco (1992): Trailer. Vigo: Xerais.
Araguas, Vicente (2001): A canción do verán. Vigo: Ir Indo.
Blanco, Carlos (2002): A Nosa Terra [02/09/2002].
Borrazás, Xurxo (1991): Cabeza de chorlito. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco.
Cabana, Darío Xohán (1994): O cervo na torre. Vigo: Xerais.
Castaño, Yolanda (2005): Galicia Hoxe [18/02/2005]
Cid Cabido, Xosé /Andrés A. Vila (1993): Copenhague. Vigo: Xerais.
Costas, Ledicia (2000): Unha estrela no vento. Vigo: Xerais.
Feijoo Barreiro, Pedro (2005): ¡Viva o fu remol! Vigo: Xerais.
Ferreiro, Celso Emilio (1972): A fronteira infinda. Vigo: Castrelos.
G. Reigosa, Carlos (2001): Narcos. Vigo: Xerais.
García Romero, Celestino (1929). Inferno e Gloria.
Giráldez, José Miguel (2000): O Correo Galego [11/03/00]
Heinze, Úrsula (1985): Arredor da muller en 18 mundos. Vigo: Xerais.
Iglesias, Bieito (1999): O mellor francés de Barcelona. Vigo: Galaxia.
Jauguerizar, Santiago (2005): Cabaret Voltaire. Vigo: Galaxia
Jaureguizar, Santiago (1995): Todo a cen. Santiago de Compostela: Soutelo Blanco.
Jaureguizar, Santiago (2001): As horas sucias. Vigo: Xerais.
López Valledor, Fanny (1999): Literatura de tradición oral nos Coutos (Ibias). A Caridá: Xeira.
Lourenzo González, Manoel (1995): Arqueofaxia. Vigo: Xerais.
Martínez Oca, Xosé Manuel (1995): Náufragos en terra. Vigo: Xerais.
Moure, Teresa (2006): Herba moura. Vigo: Xerais.
Novo, Isidro (1997): Carne de can. Santiago: Positivas.
Pazó, Cándido (2006): Binomio de Newton. A Coruña: Baía.
Pena, Xosé Ramón (1991): Paixóns privadas. Vigo: Xerais.
Prieto Roca, José Luis (2005): Fobias. Ferrol: Embora.
Queizán, María Xosé (2000): Ten o seu punto a fresca rosa. Vigo: Xerais.
Quiroga, Xabier (2002): Atuado na braña. Vigo: Xerais.
Teatro do Noroeste (1997): Teatro do Noroeste, 1-2.
Rivas, Manuel (1993): Os comedores de patacas. Vigo: Xerais.
Riveiro Loureiro (1985): Nun cuarto para agardar. Sada-A Coruña: Castro.
Ruibal, Rubén (2006): Limpeza de sangue. Vigo: Xerais.
Sampedro, Francisco (2006): A violencia excedente. Santiago de Compostela: Laiovento.
Sánchez Rodríguez, Helena (1993): A fala da parroquia de Seteventos. USC. Memoria de licenciatura inédita.
Taboada Chevite, Xesús (1972): Etnografía galega, cultura espritual. Vigo: Galaxia.
Toro, Suso de (1993): Tic Tac. Vigo: Xerais.
Toro, Suso de (1996): Galicia Internacional.
Artigos máis lidos do mesmo autor/a(s)
- Soraya Domínguez Portela, Polo camiño, polo camiño adiante e camiño adiante, tres fórmulas do locativo por onde en galego , Estudos de Lingüística Galega: Vol 7 (2015)