Contido principal do artigo

Paulo Martínez Lema
Instituto da Lingua Galega, Universidade de Santiago de Compostela
España
Vol 1 (2009), Pescuda
Recibido: 04-11-2013 Aceptado: 04-11-2013
Copyright Como citar

Resumo

A toponimia medieval veu sendo utilizada historicamente como un instrumento ao servizo de determinadas propostas etimolóxicas, mais poucas veces se concibiu como unha ferramenta que permita comprender globalmente as transformacións internas e os procesos de renovación do sistema toponímico, en constante interacción coa historia e a xeografía. Por outra banda, a relevancia dada á toponimia nos índices incluídos nas diversas coleccións documentais é escasa, cando non nula ou deficiente. Co propósito de subsanar estas carencias levamos a cabo a elaboración dun inventario que recollese todo o material toponímico presente no tombo do mosteiro de Toxos Outos (documentación dos séculos XII ao XIV), indicando a totalidade de formas distintas baixo as que aparece cada topónimo, a contextualización cronolóxica e documental de cada unha delas dentro do tombo e a situación do seu referente extralingüístico no marco xeográfico-administrativo correspondente (galego ou foráneo). Neste artigo descríbense de xeito breve as principais fases do proceso de elaboración dese inventario, así como certas cuestións teóricas e prácticas que se nos foron presentando no transcurso do mesmo, coa intención de deseñar un principio de metodoloxía para o tratamento da toponimia na documentación medieval galega.

Detalles do artigo

Citas

Fontes documentais

Cal Pardo, Enrique (2005): Colección diplomática medieval do Arquivo da Catedral de Mondoñedo. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.

Lamas Carballo, Adela (198?): Edición dos documentos do Espital dos Pobres da vila de Muros. Santiago de Compostela. Memoria de licenciatura inédita.

Pais Lapido, Pedro (1889): “Documentos del monasterio de Tojos-Outos”, Galicia Diplomática 49- 50, 337-341.

Pérez Rodríguez, Francisco Javier (2004): Os documentos do Tombo de Toxos Outos. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.

Salvado Martínez, Vicente (1991): “Tumbo de Toxosoutos: siglos XII y XIII”, Compostellanum XXXVI (1-2), 165-227.

Tato Plaza, Fernando R. (1999): Libro de Notas de Álvaro Pérez, notario da Terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.


Estudos

Baliñas Pérez, Carlos (2006): “Terra, tempo e xente: as orixes altomedievais da comarcalización de Galicia”, en Rosario Álvarez Blanco / Francisco Dubert García / Xulio Sousa Fernández (eds.), Lingua e territorio. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega / Instituto da Lingua Galega, 93-101.

Boullón Agrelo, Ana Isabel (1999): Antroponimia medieval galega (ss. VIII-XII). Tübingen: Max Niemeyer.

Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades: CODOLGA (Corpus Documentale Latinum Gallaeciae) (http://balteira.cirp.es/codolga/)

Coromines, Joan (1983): Diccionario Crítico Etimológico Castellano e Hispánico. Madrid: Gredos.

González Pérez, Clodio (1998): Brión: historia, economía, cultura e arte. Noia: Toxosoutos.

González Pérez, Clodio (1999): A Terra do Valeirón (=Papeis do Valeirón 10). Urdilde: [s.n.].

Guajardo-Fajardo Carmona, María de los Ángeles (1989): “Fundación y orígenes el monasterio de Tojos Outos (Siglo XII)”, Historia, Instituciones, Documentos 16, 357-374.

Instituto da Lingua Galega: TMILG (Tesouro Medieval Informatizado da Lingua Galega) (http://usc.es/ilgas/tmilg)

Machado, José Pedro (1993): Dicionário Onomástico Etimológico da Língua Portuguesa. Lisboa: Livros Horizonte.

PatRom = Kremer, Dieter / Ana María Cano González / Jean Germain (2004): Dictionnaire historique de l’anthroponymie romane. Volume II: L’homme et les parties du corps humain (première partie). Tübingen: Max Niemeyer Verlag.

Piel, Joseph M. / Dieter Kremer (1976): Hispano-gotisches Namenbuch. Heidelberg: Carl Winter.

Rivas Quintas, Elixio (1991): Onomástica persoal do Noroeste hispano. Lugo: Alvarellos.

Terrado Pablo, Javier (1999): Metodología de la investigación en toponimia. Zaragoza: INO Reproducciones.

Vasconcellos, José Leite de (1928): Antroponímia Portuguesa. Lisboa: Imprensa Nacional.