Contido principal do artigo

Rosa Romero Franco
Universidade de Santiago de Compostela
España
Manuel A. Rodríguez Guitián
Universidade de Santiago de Compostela
España
Ángela Resúa
Universidade de Santiago de Compostela
España
No 9 (2013), Artigos orixinais
DOI https://doi.org/10.15304/rr.id1694
Recibido: 06-02-2014 Aceptado: 06-02-2014
Copyright Como citar

Resumo

Se presentan los resultados de un estudio etnobotánico centrado en el uso medicinal humano y
veterinario en el municipio de Triacastela, Lugo (Galicia, NW España). En total se han recopilado 58 taxones de plantas vasculares y un hongo. La mayoría de las especies inventariadas se emplean exclusivamente en humanos, mientras que sólo el 5% son destinadas exclusivamente a animales. En ambos casos predominan las preparaciones de uso interno sobre las de uso externo. Las dolencias más frecuentemente tratadas están relacionadas con el aparato digestivo, el sistema respiratorio y para el tratamiento de golpes y contusiones. Como aportaciones más significativas en el ámbito geográfico en el que se encuentra el área de estudio, se han identificado 11 nuevos usos en terapéutica humana y tres en medicina veterinaria y se ha catalogado por primera vez el uso medicinal de Allium ursinum L. en la Península Ibérica.
Citado por

Detalles do artigo

Citas

Agelet, A. & Vallès, J. (1999). Vascular plants used in ethnoveterinary in Pallars (Pyrenees, Catalonia, Iberian Peninsula). En: A. Pieroni (Ed.): Herbs, Humans and Animals: 14-35. Köln. Germany.

Agelet, A. & Vallès, J. (2001). Studies on pharmaceutical ethnobotany in the region of Pallars (Pyrenees, Catalonia, Iberian Peninsula). Part I. General results and new rare medicinal Plants. Journal of Ethnopharmacology. 77: 57-70.

Agelet, A. & Vallès, J. (2003). Studies on pharmaceutical ethnobotany in the region of Pallars (Pyrenees, Catalonia, Iberian Peninsula). Part II. New or very rare uses of previously known medicinal plants. Journal of Ethnopharmacology. 84: 211-227.

Akelere, O. (1993). Las plantas medicinales: un tesoro que no debemos desperdiciar. Foro Mundial de la Salud. 14: 390-395.

Akerreta, S., Calvo, M.I. & Cavero, R.Y. (2010). Ethnoveterinary knowledge in Navarra (Iberian Peninsula. Journal of Ethnopharmacology. 130, 2: 369-378.

Anllo, J. (2011). Estudio etnobotánico de la Comarca de Terra Chá. Tesis doctoral. Facultad de Biología. Universidad de Santiago.

Benítez, G., González-Tejero, M.R. & Molero-Mesa, J. (2012). Knowledge of ethnoveterinary medicine in the province of Granada, Andalusia, Spain. Journal of Ethnopharmacology. 139, 2: 429-439.

Blanco, E. (1996). El Caurel, las plantas y sus habitantes. Fundación Caixa de Galicia. La Coruña.

Blanco, E., Macía, R. & Morales, R. (1999). Medicinal and veterinary plants of El Caurel (Galicia, northwest Spain). Journal of Ethnopharmacology 65: 113-124.

Bisset, N.G. (Ed.). (1994). Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals. A Handbook or Practice on a Scientific Basis, CRC. London.

Bonet, M.À., Blanché, C. & Vallès, J. (1992). Ethnobotanical study of the river Tenes valley (Catalonian, Iberian Peninsula). Journal of Ethnopharmacology. 37: 205-212.

Bonet, M.À., Parada, M., Selga, A. & Vallès, J. (1999). Studies on pharmaceutical ethnobotany in the regions of L´Alt Empordà and Les Guilleries (Catalonian, Iberian Peninsula). Journal of Ethnopharmacology. 68: 145-168.

Bonet, M.À. & Vallès, J. (2007). Ethnobotany of Montseny biosphere reserve (Catalonia, Iberian Península): Plants used in veterinary medicine. Journal of Ethnopharmacology. 110: 130-147.

Boullard, B. (2001). Plantes médicinales du monde. Réalités et croyances. Ed. Estem. Paris.

Carmona M.D., Llorach, R., Obón, C. & Rivera, D. (2005). “Zahraa”, un té herbal Unami multicomponente ampliamente consumida en Siria: los componentes de las mezclas de drogas y propiedades medicinales. Diario de Etnofarmacología. 102: 344-350.

Carrió, E., Rigat, M., Garnatje, T., Mayans, M., Parada, M. & Vallès, J. (2012). Plant ethnoveterinary practices in two pyrenean territories of Catalonia (Iberian Península) and in two areas of the Balearic islands and comparison with ethnobotanical uses in human medicine. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2012.

Castroviejo, S. (Coord. General)(1986-2013). Flora Iberica. Plantas vasculares de la Peninsula Ibérica e Islas Baleares. Real Jardín Botánico. C.S.I.C. Madrid.

Elvin-Lewis, M. (2001). Should we be concerned about herbal remedies. Journal of Ethnopharmacology. 75: 141164.

Chadwick, D. & Marsh, J. (1994). Ethnobotany and the search for new drugs. John Wiley & Sons. Chichester.

Cotton, C.M. (1996). Ethnobotany: principles and applications. John Willey & Sons. Chichester.

De Vicente González, J. (2002). Boticas monásticas, cartujanas y conventuales en España. TresCtres editores. A Coruña.

Ember, C.R. & Ember, M. (1997). Antropogía cultural. 8th Edition. Prentice Hall. Madrid.

Etkin, N. (1986). Multidisciplinary perspectives in the interpretation of plants uses in indigenous medicine and diet. En: N. Etkin (Ed.): Plants in indigenous medicine and diet: biobehavioral approaches: 3-29. Redgrave. Nueva York.

Etkin, N.L. (2000). Eating on the wild side: the pharmacologic, ecologic, and social implications of using non cultigens. Tucson. University of Arizona Press.

Font Quer, P. (1990). Plantas Medicinales. El Dioscórides renovado. Editorial Labor. S.A. Barcelona.

Fanrsworth, N., Akelere, O., Bingle, A., Sojerto, D. & Guo, Z. (1985). Medicinal plants in therapy. Bulletin of the World Health Organization. 63, 6: 965-981.

Giménez de Azcárate Cornide, J. & Amigo Vázquez, J. (1996). Inventario da flora vascular de afloramientos calíos de Galicia (Pteridophyta e Spermatophyta). Cadernos da Área de Ciencias Biolóxicas do Seminario de Estudos Galegos. Vol. XIII.

González, J.A., García-Barriuso, M. & Amich, F. (2011). Ethnoveterinary medicine in the Arribes del Duero, western Spain. Veterinary Research Communications. 35, 5: 283310.

González-Hernández, M.P., Romero, R., Rodríguez-Guitián, M. & Rigueiro, A. (2004). Medicinal use of some plants in Galicia (NW Spain). Acta Horticulturae. 629: 63-75.

Hernández, J. & Volpato, G. (2004). Herbal mixtures in the traditional medicine of eastern Cuba. Journal of Ethnopharmacology. 90: 293-316.

Latorre Catalá, J.A. (2008). Estudio etnobotánico de la provincia de La Coruña. Tesis doctoral. Facultad de Farmacia. Universidad de Valencia.

Leporatti, M.L., Guarrera, P.M. & de Giacomo, M. (1996). Wild and ornamental toxic plants in Latium Region (Central Italy). Fitoterapia. 67, 6: 513-534.

Martínez, G.J. & Luján, M.C. (2011). Medicinal plants used for traditional veterinary in the Sierras de Cordoba (Argentina): an ethnobotanical comparison with human medicinal uses. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine. 7: 23.

Mishra, S.K. (2002). Ayurveda. Unani and Siddha systems: An overview and their present status. En: B.V. Subbarayappa (Ed): Medicine and Life Sciences: 479-516. New York.

Morales, R., Tardío, J., Aceituno, L., Molina, M. & Pardo de Santayana, M. (2011). Biodiversidad y Etnobotánica en España. Memorias R. Soc. Esp. Hist. Nat. 9: 157-207.

Mulet, L. (1991). Estudio etnobotánico de la provincia de Castellón. Diputación de Castellón.

Muntané, J. (1991). Aportació al coneixement de l´etnobotànica de Cerdanya. Tesis doctoral. Universidad de Barcelona.

Parada, M. (2007). Estudi etnobotànic de l´ Alt Ampordá. Tesis doctoral. Facultad de Farmacia.Universidad de Barcelona.

Parada, M., Carrió, E., Bonet, M.A. & Vallès, J. (2009). Ethnobotany of the Alt Empordà region (Catalonia, Iberian Peninsula) Plants used in Human traditional medicine. Journal of Ethnopharmacology. 124: 609-618.

Pardo de Santayana, M. (2004). Guía de las plantas medicinales de Cantabria. Salud y tradición popular. Ediciones de Librería Estudio. Santander.

Pardo de Santayana, M. (2008). Estudios etnobotánicos en Campoo (Cantabria). Conocimiento y uso tradicional de plantas. Biblioteca de Ciencias, 33. CSIC. Madrid.

Pardo de Santayana, M. & Gómez Pellón, E. (2003). Etnobotánica: aprovechamiento tradicional de plantas y patrimonio cultural. Anales del Jardín Botánico de Madrid. 60, 1: 171-182.

Pardo de Santayana, M., Tardío, J., Blanco, E., Carvalho, A.M., Lastra, J.J., San Miguel, E. & Morales, R. (2007). Traditional knowledge on wild edible plants in the norwest of the Iberian Península (Spain and Portugal): a comparative study. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 3: 27.

Pardo de Santayana, M., Pieroni, A. & Puri, R. (2010). The ethnobotany of Europe, past and present. En: M. Pardo de Santayana, A. Pieroni & R. Puri (Eds.) Ethnobotany in the New Europe: people, earth and wild plant resources: 1-15. Berghanh Press, New York.

Pieroni, A., Giusti, M.E. & de Pasquale, C. (2006). CircumMediterranean cultural heritage and medicinal plant uses in traditional animal healthcare: a field survey in eigth selected areas within RUBIA project. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine. 2: 16.

Raja, D., Blanché, C. & Vallès, J. (1997). Contribution to the knowledge of the pharmaceutical ethnobotany of the Segarra region (Catalonia, Iberian Peninsula). Journal of Ethnopharmacology. 57: 149-160.

Rivera, D. & Obón, C. (1995). Medicinal plants and multipurpose complex mixture sold in the market of Funchal (Island of Madeira, Portugal). Ethnobotany. 7: 75-82.

Rigat,M., Bonet, M.A., García, S., Carnatje, T. & Vallès, J. (2007). Studies on pharmaceutical ethnobotany in the high river Ter valley (Pyrenees, Catalonia, Iberian peninsula). Journal of Ethnopharmacology. 113: 267-277.

Rodríguez Guitián, M.A. & Ramil-Rego, P. (2008): Fitogeografía de Galicia (NW Ibérico): análisis histórico y nueva propuesta corológica. Recursos Rurais. 1,4: 19-50.

Romero, R. & Rodríguez Guitián, M.A. (2011). Aproveitamentos tradicionais dos faiais. En: M.A. Rodríguez Guitián & A. Rigueiro Rodríguez (Coords.): Os faiais de Galícia. Ecoloxía e valor ambiental: 420-447. IbaderHorreum. Lugo.

Sala Llinares, A. (1986). Algunos aspectos farmacéuticos de la miel. Farmacéutico. 22: 64-66.

Tutin, T.G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Valentine, D.H., Walters, S.M. & Webb, D.A. (1980). Flora Europaea. Cambridge University Press.

Villar, L., Palacín, J.M., Calvo, C., Gómez, D. & Montserrat, G. (1984). Plantas tóxicas de uso medicinal en el Pirineo Aragonés. Acta Biológica Montana. IV: 497-514.