Contido principal do artigo

Sugey de Jesús López Pérez
Grupo de Investigación ICEDE. Departamento de Economía Aplicada. Universidade de Santiago de Compostela, Avenida do Burgo das Nacións, s/n, 15782, Santiago de Compostela , España
Espanha
https://orcid.org/0000-0001-8751-4028
Biografía
Juan Alberto Turnes Abelenda
Grupo de Investigación ICEDE. Departamento de Economía Aplicada. Universidade de Santiago de Compostela, Avenida do Burgo das Nacións, s/n, 15782, Santiago de Compostela , España
Espanha
https://orcid.org/0000-0002-6337-8516
Biografía
Xavier Vence Deza
Grupo de Investigación ICEDE. Departamento de Economía Aplicada. Universidade de Santiago de Compostela, Avenida do Burgo das Nacións, s/n, 15782, Santiago de Compostela , España
Espanha
https://orcid.org/0000-0002-1263-5455
Biografía
v. 32 n. 1 (2023), Articles, páginas 1-23
DOI: https://doi.org/10.15304/rge.32.1.8613
Recibido: 09-08-2022 Aceito: 11-01-2023 Publicado: 23-05-2023
Direitos de Autor Como Citar

Resumo

La transición a la economía circular implica un cambio profundo en los patrones de producción y consumo cuyo impulso requiere actuaciones coordinadas de las diferentes políticas (ambientales, regulatorias, industriales, innovación, compras públicas...) y, en particular, de la política fiscal. La orientación ambiental en los instrumentos fiscales puede constituir un instrumento clave para la transición de la EC y la sostenibilidad. Este estudio analiza la situación actual en España, constatando la ausencia de instrumentos de beneficios fiscales que favorezcan la EC para, posteriormente, identificar aquellos que pueden presentar potencialidades para promover la EC y la sostenibilidad. El artículo pone de manifiesto el volumen y la diversidad de estos mecanismos fiscales, el coste en la recaudación, así como también las figuras con una mayor incidencia, lo que ha permitido destacar las potencialidades, adversidades y retos que presenta la política de beneficios fiscales en España para el impulso de la EC y la sostenibilidad.

plugins.generic.citations.citedby

Detalles do artigo

Dados de financiamento

Referências

Aglietta, M., & Espagne, E. (2016). Climate and Finance Systemic Risks, more than an Analogy? The Climate Fragility Hypothesis (CEPII Working Paper No. 2016-10). Centre d'Etudes Prospectives et. d'Informations Internationales. http://www.cepii.fr/CEPII/en/publications/wp/abstract.asp?NoDoc=9079

Aizega Zubillaga, J. M. (2001). La utilización extrafiscal de los tributos y los principios de justicia tributaria. Servicio Editorial de la Universidad del País Vasco.

Andretta, A., D’Addato, F., Serrano-Bernardo, F., Zamorano, M., & Bonoli, A. (2018). Environmental Taxes to Promote the Eu Circular Economy’s Strategy: Spain vs. Italy. Environmental Engineering and Management Journal, 17(10), 2307–2311. https://doi.org/10.30638/eemj.2018.229

Ashiabor, H. (2020). Tax Expenditures and Environmental Policy. In Tax Expenditures and Environmental Policy. Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781788113908

Autoridad Independiente de Responsabilidad Fiscal (AIReF) (2020). Evaluaciones del gasto público 2019. Beneficios Fiscales. https://www.airef.es/wp-content/uploads/2020/10/Docus_Varios_SR/Estudio_Beneficios_Fiscales_Spending_Review.pdf

Banco de España (2021). La economía española ante el cambio climático. En Banco de España, Informe anual 2021 (pp. 243-302). https://www.bde.es/f/webbde/SES/Secciones/Publicaciones/PublicacionesAnuales/InformesAnuales/21/Fich/InfAnual_2021.pdf

Beeks, J. C., & Lambert, T. (2018). Addressing Externalities: An Externality Factor Tax-Subsidy Proposal. European Journal of Sustainable Development Research, 2(2), 1–19. https://doi.org/10.20897/ejosdr/81573

BOE núm. 260 de 30 de octubre de 2013 (2013). Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado (BOE-A-2013-11331). Ley 16/2013, de 29 de Octubre, Por La Que Se Establecen Determinadas Medidas En Materia de Fiscalidad Medioambiental y Se Adoptan Otras Medidas Tributarias y Financieras. https://www.boe.es/eli/es/l/2013/10/29/16

BOE núm. 285 de 29/11/2006 (2007). Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado (BOE-A-2006-20764). Ley 35/2006, de 28 de Noviembre, Del Impuesto Sobre Renta de Las Personas Físicas y de Modificación Parcial de Las Leyes de Los Impuestos Sobre Sociedades, Sobre La Renta de No Residentes y Sobre El Patrimonio. https://www.boe.es/eli/es/l/2006/11/28/35/con

BOE núm. 288 de 28/11/2014 (2015). Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado (BOE-A-2014-12328). Ley 27/2014, de 27 de Noviembre, Del Impuesto Sobre Sociedades. https://www.boe.es/eli/es/l/2014/11/27/27/con

BOE núm. 312 de 29/12/1992 (1993). Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado (BOE-A-1992-28740). Ley 37/1992, de 28 de Diciembre, Del Impuesto Sobre El Valor Añadido. https://www.boe.es/eli/es/l/1992/12/28/37/con

Carvalho, N., & Guillen, J. (2021). Economic impact of eliminating the fuel tax exemption in the eu fishing fleet. Sustainability (Switzerland), 13(5), 1–15. https://doi.org/10.3390/su13052719

CEPAL/Oxfam Internacional (2019). Los incentivos fiscales a las empresas en América Latina y el Caribe. En Comisión Económica para América Latina y el Caribe/Oxfam Internacional (pp. 1–81). Naciones Unidadas y Oxfam.

Comisión Europea (2019). El Pacto Verde Europeo. Comunicación de la Comisión al Parlamento Europeo, al Consejo Europeo, al Consejo, al Comité Económico y Social Europeo y al Comité de las Regiones. COM(2019) 640 final, 11 de diciembre.

Comisión Europea (2020). COMUNICACIÓN DE LA COMISIÓN AL PARLAMENTO EUROPEO, AL CONSEJO, AL COMITÉ ECONÓMICO Y SOCIAL EUROPEO Y AL COMITÉ DE LAS REGIONES. Nuevo Plan de acción para la economía circular por una Europa más limpia y más competitiva. COM(2020) 98 final, 03 de marzo

Diario Oficial de la Unión Europea (2020). REGLAMENTO (UE) 2020/852 DEL PARLAMENTO EUROPEO Y DEL CONSEJO de 18 de junio de 2020 relativo al establecimiento de un marco para facilitar las inversiones sostenibles y por el que se modifica el Reglamento (UE) 2019/2088.

European Commission (2018). Socio-economic analysis of the repair sector in the EU. Study to support eco-design measures to improve reparability of products. Final Report and Annex: Member State Reports.

Gago, A., Labandeira, X., Labeaga, J. M., & López-Otero, X. (2019). Impuestos energético-ambientales, cambio climático y federalismo fiscal en España. Ekonomiaz. Revista Vasca de Economía, 95(1), 275–290.

Gago, A., Labandeira, X., & López-otero, X. (2014). A panorama on energy taxes and green tax reforms. Hacienda Publica Espanola, 208(1), 145–190. https://doi.org/10.7866/HPE-RPE.14.1.5

Gago, A., Labandeira, X., & López-Otero, X. (2016). Las nuevas reformas fiscales verdes (WP No. 05/2016). Economis for energy. https://eforenergy.org/docpublicaciones/documentos-de-trabajo/wp_05_2016_v2.pdf

García-Carretero, B. (2019). La fiscalidad ambiental en materia de residuos en el nuevo marco de una economía circular. Crónica Tributaria, 170, 31–68.

Garcia Bueno, M. C. (2003). Los beneficios fiscales: instrumentos para el fomento de la investigación y el desarrollo. En IIJ UNAM (Ed.), Investigación y desarrollo en la reforma fiscal (pp. 63-72). Instituto de Investigaciones Jurídicas de la Universidad Nacional Autónoma de México

Green Buget Europa, The Ex’tax Project, Institute for European Environmental Policy, & Cambridge Econometrics (2018). Aligning Fiscal Policy with the Circular Economy Roadmap in Finland. https://greenfiscalpolicy.org/reports/aligning-fiscal-policy-with-the-circular-economy-road-map-in-finland-report/

Groothuis, F., & Damen, M. (2014). New era, New plan. Fiscal reforms for an inclusive, circular economy. Case study the Netherlands. Stichting The Ex’tax Project. https://ex-tax.com/reports/new-era-new-plan-netherlands/

IGE (2019). Instituto Galego de Estatística. Marco Input-Output de Galicia: Ano 2018.

IMF (2022). IMF STAFF COUNTRY REPORTS. Spain: 2021 Article IV Consultation-Press Release; Staff Report; and Statement by the Executive Director Fo Spain. https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2022/02/15/Spain-2021-Article-IV-Consultation-Press-Release-Staff-Report-and-Statement-by-the-513178

INE (2019). Instituto Nacional de Estadística. Tablas de Origen y Destino. Revisión Estadística 2019.

Instituto de Estudios Fiscales (2022). Libro Blanco sobre la Reforma Tributaria. Comité de personas Expertas. https://www.ief.es/

Labandeira, X., Labeaga, J. M., & López-Otero, X. (2019). New Green Tax Reforms: Ex-Ante Assessments for Spain. Sustainability, 11(20), 5640. https://doi.org/10.3390/su11205640

Ley 7/2022, de 8 de abril, de Residuos y Suelos Contaminados para una economía circular. 09 de abril de 2022. Boletín Oficial del Estado No. 85.

Llorente-González, L. J., & Vence, X. (2020). How labour-intensive is the circular economy? A policy-orientated structural analysis of the repair, reuse and recycling activities in the European Union. Resources, Conservation and Recycling, 162, 105033. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2020.105033

López‐Laborda, J., Marín‐González, C., & Onrubia, J. (2022). The removal of tax expenditures from Spanish personal income tax: Impact on tax collection and income distribution. Public Budgeting & Finance, March, 42(2), 221-254. https://doi.org/10.1111/pbaf.12312

López Pérez, S. de J., & Vence, X. (2021). When Harmful Tax Expenditure Prevails over Environmental Tax : An Assessment on the 2014 Mexican Fiscal Reform. Sustainability, 13(20), 10–14. https://doi.org/https://doi.org/10.3390/ su132011269

Mazzucato, M. (2018). Mission-oriented innovation policies: Challenges and opportunities. Industrial and Corporate Change, 27(5), 803–815. https://doi.org/10.1093/icc/dty034

Milios, L. (2021). Towards a Circular Economy Taxation Framework: Expectations and Challenges of Implementation. Circular Economy and Sustainability. 1. https://doi.org/10.1007/s43615-020-00002-z

Ministerio de Hacienda y Función Pública (2019). Información Presupuestaria. Memoria de Beneficios Fiscales. https://www.hacienda.gob.es/es-ES/CDI/Paginas/InformacionPresupuestaria/InformacionBeneficiosFiscales/Presupuestosdebeneficiosfiscales.aspx

Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas (2021). Memoria de beneficios fiscales. En Presupuestos Generales del Estado 2022. http://www.sepg.pap.minhap.gob.es/Presup/PGE2016Proyecto/MaestroTomos/PGE-ROM/doc/L_16_A_A2.PDF

Ministerio de Hacienda y Función Pública (2022). Información Presupuestaria. Memoria de Beneficios Fiscales. https://www.hacienda.gob.es/es-ES/CDI/Paginas/InformacionPresupuestaria/InformacionPresupuestaria.aspx

MITECO (2020). España Circular 2030. Estrategia Española de Economía Circular. https://www.miteco.gob.es/es/calidad-y-evaluacion-ambiental/temas/economia-circular/estrategia/

OECD (2010). Tax Expenditures in OECD Countries. OECD Publishing. https://doi.org/https://doi.org/10.1787/9789264076907-en

Puig Ventosa, I. (2017). Informe Sobre Sostenibilidad En España 2017. Cambio de Rumbo, Tiempo de Acción.

Redonda, A. (2016). Tax Expenditures and Sustainability. An Overview. En Council on Economic Policies (2016/3). https://www.cepweb.org/wp-content/uploads/CEP-DN-Tax-Expenditures-and-Sustainability.-An-Overview.pdf

RREUSE (2016). RREUSE response to the European Commission ’ s Circular Economy Package Proposals (pp. 1–9). https://www.rreuse.org

Sedeño López, J. F. (2021). Obsolescencia programada en el marco de la economia circular: perspectiva comparada y posibles líneas de actuación. Crónica Tributaria, 178, 159–189. https://doi.org/https://dx.doi.org/10.47092/CT.21.1.5

Stahel, W. R. (2013). Policy for material efficiency - Sustainable taxation as a departure from the throwaway society. Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences, 371(1986). https://doi.org/10.1098/rsta.2011.0567

Stahel, W. R. (2019). Economía circular para todos. Routledge-Taylor-Francis Group.

The Ex’tax Project. (2019). Tax as a force for good: Aligning tax systems with the SDGs and the inclusive circular economy. Case study Bangladesh. https://ex-tax.com/bangladesh/

The Ex’Tax project, Cambridge Econometrics, Trucost, Deloitte, EY, KPMG Meijburg, & PricewaterhouseCoopers. (2016). New era. New plan. Europe. A fiscal Strategy for an Inclusive, Circular Economy. https://www.neweranewplan.com/

Varona Alabern, J. E. (2009). Extrafiscalidad y dogmática tributaria. Marcial Pons.

Vence, X., & López Pérez, S. de J. (2021). Taxation for a circular economy: New instruments, reforms, and architectural changes in the fiscal system. Sustainability, 13(8), 1–21. https://doi.org/10.3390/su13084581