Main Article Content

Eduardo Corbelle Rico
Universidade de Santiago de Compostela
Spain
Biography
Rafael Crecente Maseda
Universidade de Santiago de Compostela
Spain
Biography
Vol 23 No 1 (2014), Articles
DOI: https://doi.org/10.15304/rge.23.1.2445
Submitted: 11-03-2015 Accepted: 11-03-2015 Published: 11-03-2015
Copyright How to Cite

Abstract

Neste traballo analízanse os grandes cambios da paisaxe que tiveron lugar en Galicia nas dúas décadas posteriores á entrada de España na Comunidade Económica Europea, empregando mapas de usos da terra dos anos 1985 e 2005. Os resultados indican que durante este tempo aumentaron a superficie ur-banizada e a de arborado e diminuíu a ocupada pola agricultura e a gandería, á vez que grandes áreas do territorio ficaron abandonadas. A comparación con datos da capacidade produtiva do solo revela que a urbanización e o mantemento do uso agrícola ou gandeiro tiveron lugar principalmente nas terras de maior calidade produtiva, mentres que a forestación se concentrou en terras de calidade intermedia e o abandono afectou ás de peores características. Unha análise de conglomerados a escala parroquial permi-tiu localizar as grandes áreas do territorio onde os cambios foron de distinta natureza, e coñecer como es-tas áreas están fortemente relacionadas coa altitude.

This paper focus on the changes in the landscape that took place in Galicia in the two decades that followed the access of Spain to the European Economic Community, using land use maps from 1985 and 2005. Results show that urban and forest areas increased during this period, while total area dedica-ted to agriculture and animal husbandry decreased and large portions of the whole territory were simply abandoned. The comparison with land capability maps revealed that urbanization and conservation of agricultural use mainly took place in the best soils, while afforestation was concentrated on intermediate soils, and abandonment was closely linked to the worst quality soils. A cluster analysis at parish scale allo-wed to identify different parts of the territory where different changes were dominant, and showed how these are largely correlated with altitude.

Cited by

Article Details

References

AZEVEDO, J.; MOREIRA, C.; CASTRO, J.; LOUREIRO, C. (2011): “Agriculture Abandonment, Land Use Change and Fire Hazard In Mountain Landscapes in Northeastern Portugal”, en Ch. Li, R. Lafortezza e J. Chen [ed.]: Landscape Ecology in Forest Management and Conservation. Challenges and Solutions for Global Change, cap. 14, pp. 329-351. London: HEP-Springer.

BOUHIER, A. (2001): Galicia. Ensaio xeográfico de análise e interpretación dun vello complexo agrario. (Colección Biblioteca de Clásicos Agrarios Galegos, 16). (Tradución do orixinal de 1979). Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Política Agroalimentaria e Desenvolvemento Rural.

BRANNSTROM, C.; JEPSON, W.; FILIPPI, A.M.; REDO, D.; XU, Z.; GANESH, S. (2008): “Land Change in the Brazilian Savanna (cerrado), 1986-2002: Comparative Analysis and Implications for Land-Use Policy”, Land Use Policy, 25 (4), pp. 579-595.

CARDESÍN DÍAZ, J.M. (1992): Tierra, trabajo y reproducción social en una aldea gallega (s. XVIII-XX): muerte de unos, vida de otros. Madrid: Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación, Secretaría General Técnica.

COLINO SUEIRAS, J.; NOGUEIRA MÉNDEZ, P.; RODRÍGUEZ PASQUÍN, M. (1999): La agricultura gallega en la Unión Europea. Balance del primer decenio. Santiago de Compostela: Fundación Caixa Galicia.

CORBELLE RICO, E.; CRECENTE MASEDA, R. (2009): “Evolución histórica de la superficie agrícola utilizada en Galicia (1962-2006). Integración de fuentes estadísticas y cartográficas” (nota breve), Economía Agraria y Recursos Naturales, 9 (2), pp. 183-192.

DALDA ESCUDERO, J.; GARCÍA DOCAMPO, M.; GONZÁLEZ HARGUINDEY, J. (2006): Cidade difusa en Galicia. santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Política Territorial, Obras Públicas e Transportes.

DELGADO HERNÁNDEZ, J. (2008): “Armonización de las bases de datos de ocupación del suelo y su importancia en la evaluación de parámetros e indicadores medioambientales”, 9º Congreso Nacional del Medio Ambiente (CONAMA). Madrid: Fundación CONAMA.

DÍAZ MANSO, J.M.; ALLER GONZÁLEZ, D.; MARTÍN ROSÓN, A.; BARCIA NOIA, B.; PEREIRA PAULO, S. (2007): “Dúas perspectivas sobre a cartografía de coberturas e usos do solo en Galicia”, Revista Galega de Economía, 16 (1), pp. 71-94.

DÍAZ-FIERROS VIQUEIRA, F.; GIL SOTRES, F. (1984): Capacidad productiva de los suelos de Galicia. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.

FERNÁNDEZ PRIETO, L. (1992): Labregos con ciencia: estado, sociedade e innovación tecnolóxica na agricultura galega, 1850-1939. Vigo: Xerais.

FERNÁNDEZ PRIETO, L. [ed.] (2000): Terra e progreso: historia agraria da Galicia contemporánea. Vigo: Xerais.

GALICIA. XUNTA DE GALICIA (2001): O monte galego en cifras. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural.

GARCÍA ARIAS, A.I.; PÉREZ FRA, M. (2001): “Análise e evolución da aplicación en Galicia do programa de axudas á reforestación de terras agrarias (Reg. CEE 2080/92)”, Revista Galega de Economía, 10 (1), pp. 151-176.

GRASS DEVELOPMENT TEAM (2011): Geographic Resources Analysis Support System (GRASS GIS) Software. Beaverton, OR: Open Source Geospatial Foundation (OSGeo). .

HEWITT, R.; ESCOBAR, F. (2011): “The Territorial Dynamics of Fast-Growing Regions: Unsustainable Land Use Change and Future Policy Challenges in Madrid, Spain”, Applied Geography, 31 (2), pp. 650-667.

INE (1991): Censo Agrario de 1989. Madrid: Instituto Nacional de Estadística.

INE (2012): Censo Agrario de 2009. Madrid: Instituto Nacional de Estadística.

LÓPEZ IGLESIAS, E. (1996): Movilidad de la tierra y dinámica de las estructuras agrarias en Galicia. Madrid: Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación, Secretaría General Técnica.

LÓPEZ IGLESIAS, E. (2000): “O sector agrario galego ás portas do século XXI: balance das súas transformacións recentes”, Revista Galega de Economía, 9 (1), pp. 167-196.

MOREIRA, F.; REGO, F.C.; FERREIRA, P.G. (2001): “Temporal (1958-1995) Pattern of Change in a Cultural Landscape of Northwestern Portugal: Implications for Fire Occurrence”, Landscape Ecology, 16, pp. 557-567.

MORGAN-DAVIES, C.; WATERHOUSE, T.; WILSON, R. (2012): “Characterisation of Farmers’ Responses to Policy Reforms in Scottish Hill Farming Areas”, Small Ruminant Research, 102 (2-3), pp. 96-107.

MUÑOZ-ROJAS, M.; LA ROSA, D.D.; ZAVALA, L.; JORDÁN, A.; ANAYA-ROMERO, M. (2011): “Changes in Land Cover and Vegetation Carbon Stocks in Andalusia, Southern Spain (1956-2007)”, Science of The Total Environment, 409 (14), pp. 2796-2806.

PONTIUS JR., R.G.; HUFFAKER, D.; DENMAN, K. (2004): “Useful Techniques of Validation for Spatially Explicit Land-Change Models”, Ecological Modelling, 179 (4), pp. 445-461.

R DEVELOPMENT CORE TEAM (2010): R: A Language and Environment for Statistical Computing. Vienna: R Foundation for Statistical Computing. <http://www.R-project.org>.

RICO BOQUETE, E. (1995): Política forestal e repoboacións en Galicia (1941-1971). Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico.

SINEIRO GARCÍA, F. (2006): “A evolución socioeconómica dos sectores rurais galegos”, Recursos Rurais – Serie Cursos, 4, pp. 47-55.

SINEIRO GARCÍA, F. (2008): “A integración da agricultura galega na Unión Europea”, Revista Galega de Economía, 17 (núm. extraord.), pp. 201-214.

SOTO FERNÁNDEZ, D. (2006): Historia dunha agricultura sustentábel. Transformacións produtivas na agricultura galega contemporánea. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Medio Rural.

TRANTER, R.; SWINBANK, A.; WOOLDRIDGE, M.; COSTA, L.; KNAPP, T.; LITTLE, G.; SOTTOMAYOR, M. (2007): “Implications for Food Production, Land Use and Rural Development of the European Union’s Single Farm Payment: Indications from a Survey of Farmers. Intentions in Germany, Portugal and the UK”, Food Policy, 32 (5-6), pp. 656-671.

VENCE DEZA, X. (2000): “Cambio estrutural e innovación na economía galega. Os retos na soleira do século XXI”, Revista Galega de Economía, 9 (1), pp. 43-88.