AN ARTWORK BY MODESTO BROCOS FOR POSTERITY: THE SANTIAGO TRIPTYCH IN THE CONTEXT OF THE RESURGENCE OF PILGRIMAGES AND IN THE CATHEDRAL OF SANTIAGO’S ART COLLECTION
Main Article Content
Abstract
Having lived in Brazil for most of his life, Compostela-born painter Modesto Brocos travelled to Europe from 1897 to 1901 to work on a painting in Rome with which he had «dreamt of before becoming a painter» and on which he portrayed various passages of the Jacobean tradition. After exhibiting it in Paris and Madrid with little success, a disheartened Brocos left it in a storeroom at the Cathedral of Santiago and returned to Río de Janeiro. Nowadays it constitutes one of the great-unknown jewels of the cathedral’s art heritage, despite its crucial role in the resurgence of pilgrimages to Santiago and its importance for the cathedral’s collection of paintings. This article focuses on the painting’s creative process and vicissitudes surrounding the artist’s work, as well as on its admittance to the cathedral’s storerooms, its role in a revitalisation programme of the Jacobean phenomenon at the start of the 20th century and its recent valuation in the wake of a full restoration that prevented it of its destruction. Moreover, this article presents new dates and data that shed light on its production in Rome, conclusion, and arrival at the Cathedral of Santiago
Keywords:
Article Details
References
Barral Iglesias, A. B. 2018. El sepulcro de Santiago. Documentos – toponimia –arqueología. Cabildo de la S. A M. I. Santiago de Compostela: Catedral de Santiago.
Barral Martínez, M. 2017. «La exposición regional gallega de 1909: objetivos y logros en clave moderna». En González Madrid, D. A. et al. (eds.). La Historia. Lost in translation? Actas del XIII Congreso de la Asociación de Historia Contemporánea: 3283-3295. Cuenca: Universidad de Castilla-La Mancha.
Barreiro de Vázquez Varela, B. 1892. Galicia Diplomática, nº 4: 25-26.
Brocos, M. 1915. A questão do ensino de Bellas Artes. Seguido da Crítica sobre a Direção Bernardelli e a justificação do autor. Rio de Janeiro.
Brocos, M. 1924. «Uno de los monumentos más antiguos del mundo», en Castro López, M. de. Almanaque Gallego (Buenos Aires), 22-25.
Brocos, M. 1933. Retórica dos pintores. Rio de Janeiro: Typ. d’A Industria do Livro.
Cabrera Massé, Mª. 1999. «Modesto Brocos». En Artistas galegos. Pintores. Novecentos, dirigido por A. Pulido Novoa, 292-323. Vigo: Nova Galicia Edicións.
Calvo Domínguez, M. (coord.). 1999. Santiago, la Esperanza. Catálogo de exposición. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Capel, Heloisa Selma Fernandes. 2022. Modesto Brocos: primeiras impressões. Goiânia: Editora Cegraf.
Díaz Fernández, J. M. 1997. «SOS ante la agonía del famoso Tríptico de Brocos». El Correo Gallego (Santiago), 2 de abril de 1997.
Díaz Fernández, J. M. 1999. «Anos santos composteláns. De León XIII á contenda de 1926». En Compostela na historia. Redescubrimento–Rexurdimento, coordinado por J. M. López Vázquez, 47-57. Catálogo de exposición. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Fernández Castiñeiras, E. 1999. «Cancela del Río». En Artistas galegos. Pintores. ata o Romanticismo, dirigido por A. Pulido Novoa, 296-323. Vigo: Nova Galicia Edicións.
García Iglesias, J. M. 2011. Santiagos de Santiago. Dos apóstoles al final del camino. Santiago de Compostela: Consorcio de Santiago / Alvarellos Editora.
García Martínez, C. (ed.). 2010. A Exposición galega de 1909: conmemoración do 1º Centenario. Santiago de Compostela: Museo do Pobo Galego / Consorcio de Santiago.
Jiménez, C. 1996. Proyecto para la puesta en valor de la obra ‘Leyenda del Apóstol Santiago en Galicia', Arteca S. L., 4 de octubre de 1996.
Larriba Leira, M. y Viana Tomé, M. (coords.). 1993. Santiago e América. Catálogo de exposición. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
López Vázquez, J. M. 1993. «El arte en los dos últimos tercios del siglo XIX». En Arte contemporáneo. Proyecto Galicia, Arte, de J. M. López Vázquez y I. Seara Morales, 137-191. T. XV. A Coruña: Hércules de Ediciones.
López Vázquez, J. M. «Modesto Brocos Gómez», en Real Academia de la Historia, Diccionario Biográfico electrónico. Disponible en https://dbe.rah.es/biografias/28924/modesto-brocos-gomez
López Vázquez, J. M. 2022. Coroación do Rei Alfonso VII como rei de Galiza. Informe realizado para la Diputación provincial de A Coruña, 9 de diciembre.
Mera Álvarez, I. 2011.La catedral de Santiago en la época contemporánea: arte y arquitectura (1833-1923). Santiago: Consorcio de Santiago / Teófilo Edicións.
Otero Túñez, R. 1977. «La Edad contemporánea». En VV. AA. La Catedral de Santiago de Compostela. IX centenario de la catedral de Santiago de Compostela. Año Santo de 1976, 379-422. Confederación Española de Cajas de Ahorros. Barcelona.
Pereira, F. y Sousa, J. 1999. «Las tradiciones del apóstol Santiago en Galicia». En Santiago, la Esperanza, coordinado por M. Calvo Domínguez, 226-227. Catálogo de exposición. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Pérez Varela, A. 2020. El platero compostelano. Ricardo Martínez Costoya (1859-1927). Contexto, vida y obra. Santiago de Compostela: Consorcio de Santiago / Andavira Editora, 247-249.
Portela Pazos, S. 1944. Decanologio de la S. A. M. Iglesia Catedral de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela: Imprenta del Seminario Conciliar, 518.
Pulido Novoa, A. (dir.). Artistas galegos. Pintores. Novecentos. Vigo, 1999.
Rodríguez, M. 2010. «Herrera de la Iglesia, José Martín de». En Gran Enciclopedia del Camino de Santiago, dirigida por M. Rodríguez, vol. IX, 148-152. Santiago de Compostela: Ediciones Bolanda.
Santos Fernández C. 2012. Antonio López Ferreiro (1837-1910) Canónigo compostelano, historiador y novelista. Santiago de Compostela: Cabildo de la S. A. M. I. Catedral de Santiago / Consorcio de Santiago / Alvarellos editora.
Sobrino Manzanares, Mª L. 1974. «La pintura en el último tercio del siglo XIX», en Fandiño Veiga, X. R. (coord.): Gran Enciclopedia Gallega, t. XXV, 17-19. Santiago de Compostela: Silverio Cañada Editor.
Sobrino Manzanares, Mª L.1993. «Los últimos cien años». En La Catedral de Santiago de Compostela, Patrimonio histórico gallego 1 Catedrales, coordinada por M. Calvo Dominguez, 415-425. A Laracha: Xuntanza Editorial.
Sousa Jiménez, J. 2000. Acuarela do Brasil. Santiago de Compostela: Tórculo Edicións. Disponible en https://bvg.udc.es/index.jsp
Travieso, J. y Cerviño Lago, J. 1994. El pintor Juan Luis. Catálogo de exposición. A Coruña.
Valverde García, Mª V. 2019. «La restauración. Memoria técnica». En Un tesoro olvidado recuperado: el Tríptico de Juan Luis de la catedral de Santiago, dirigido por R. Yzquierdo Peiró, 47-59. Santiago de Compostela: Fundación Catedral de Santiago / Abanca.
Villa-amil y Castro, J. 1909. La catedral de Santiago. Breve descripción histórica. Madrid: Tipografía de la Revista de Archivos.
Yzquierdo Peiró, R. 1915. «Las colecciones de arte de la catedral de Santiago: estudio museológico». Tesis doctoral, Departamento de Historia del Arte de la Universidad de Santiago de Compostela. Disponible en http://hdl.handle.net/10347/13784
Yzquierdo Peiró, R. 2018. Los tesoros de la catedral de Santiago. Santiago de Compostela: Consorcio de Santiago / Fundación Catedral de Santiago / Teófilo ediciones.
Yzquierdo Peiró, R. 2019a. «Juan Luis y la pintura en la catedral de Santiago: el Tríptico de Pentecostés». En Un tesoro olvidado recuperado: el Tríptico de Juan Luis de la catedral de Santiago, dirigido por R. Yzquierdo Peiró, 10-45. Santiago de Compostela: Fundación Catedral de Santiago / Abanca.
Yzquierdo Peiró, R. 2019b. «Una nueva obra jacobea en las colecciones catedralicias: La traslación de los restos de Santiago a la sede de Padrón, de Raimundo de Madrazo», en Revista Catedral de Santiago, nº 3 (julio): 46-51.
Yzquierdo Peiró, R. 2020. «Escenas Jacobeas en los fondos pictóricos de la catedral compostelana», en Rudesindus. Miscelánea de cultura y arte, nº 13: 241-270. Disponible en https://dialnet.unirioja.es
Most read articles by the same author(s)
- Ramón Yzquierdo Peiró, Maestro Mateo at the Museo del Prado , Quintana: revista do Departamento de Historia da Arte: No 15 (2016)