Contenido principal del artículo

Pedro de Llano Neira
Universidade de Santiago de Compostela
España
http://orcid.org/0000-0002-9805-8918
Núm. 21 (2022), Colaboracións
DOI: https://doi.org/10.15304/quintana.21.8128
Recibido: 26-11-2021 Aceptado: 15-10-2022 Publicado: 23-11-2022
Derechos de autoría Cómo citar

Resumen

Este artículo está dedicado a una obra realizada por Maria Eichhorn (Bamberg, 1962) en Vigo en 2008. Carta a Angelina Estévez es representativa de un momento de cambio en la trayectoria de esta artista alemana, que ha sido reconocida como una de las principales exponentes de las prácticas posconceptuales contemporáneas, en especial en lo que tiene que ver con la reformulación de la crítica institucional. En la primera parte, se contextualiza y documenta el proceso de la obra, que ejemplifica la importancia de los archivos en el arte actual. En la segunda, se analiza la obra a través de un doble marco teórico, que contempla las teorías del filósofo Derrida sobre los conceptos de “suplemento” y “herencia”, por un lado, y los debates historiográficos alrededor de la “memoria histórica”, por otro, para dar lugar, en la última sección de este estudio, a una reflexión sobre la relación crítica que establece Carta a Angelina Estévez con el medio escultórico y la idea de monumento.

Citado por

Detalles del artículo

Referencias

Alberro, Alexander. “Specters of Provenance. National Loans, the Königsplatz, and Maria Eichhorn´s Politics of Restitution”. En Friedel, Helmut y Gaensheimer, Susanne (eds.). Maria Eichhorn Restitutionpolitik / Politics of Restitution. Cat. exp. Münich y Colonia: Städtische Galerie im Lenbachhaus y Verlag der Buchhandlung Walther König, 2004. https://doi.org/10.1162/1526381043320769

Alberro, Alberro y Alter, Nora M. “Displacement and Redirection in the Work of Maria Eichhorn”. En Dziewior, Yilmaz (ed.). Maria Eichhorn. Bregenz: Kunsthaus Bregenz, 2017.

Alonso Montero, Xesús. Intelectuais marxistas e militantes comunistas en Galicia (1926-2006). Vigo: Xerais, 2007.

Alonso Montero, Xesús. Cartas de republicanos galegos condenados a norte (1936-1948). Vigo: Edicións Xerais, 2009.

Amoedo López, Gonzalo, y Gil Moure, Roberto (eds.). Episodios de terror durante a Guerra Civil na provincia de Pontevedra. A illa de San Simón. Vigo: Xerais, 2007.

Barenblit, Ferrán. “Maria Eichhorn: 16 facturas”. En Barenblit, Ferrán (ed.). CASM Vol. 1. Barcelona: Centre d´art Santa Mónica, 2005.

Bernárdez, Carlos L. “O uso do documento histórico como imaxe”. Faro da Cultura (suplemento cultural del periódico Faro de Vigo), jueves 10 de julio de 2008, p. VI.

Bishop, Claire. “Antagonism and Relational Aesthetics”. October 110 (otoño 2004), pp. 51-79. https://doi.org/10.1162/0162287042379810

Bourriaud, Nicolas. Relational Aesthetics. Dijon: Les presses du réel, 1998.

Buchmann, Sabeth; Michalka, Matthias; y Kraus, Karola (eds.). To Expose, to Show, to Demonstrate, to Inform, to Offer: Artistic Practices Around 1990. Cat. exp. Colonia: Walther König, 2016.

Casanova, Julián. “Después de tanta memoria…”. El País, 20 de septiembre de 2007.

Cesarco, Alejandro (ed.). Between Artists. Maria Eichhorn in Conversation with John Miller. Nueva York: A.R.T. Press, 2008.

Cué, Carlos E. “La tierra devuelve a sus muertos”. El País, 1 de julio de 2002.

Christov-Bakargiev, Carolyn. “Notes on Some Works by Maria Eichhorn”. Afterall. A Journal of Art, Context, and Enquiry (London), nº 1 (1999). https://doi.org/10.1086/aft.1.20711382

Derrida, Jacques. De la gramatología [1967]. Ciudad de México: Siglo XXI Editores, 1971.

Derrida, Jacques. Espectros de Marx. El estado de la deuda, el trabajo del duelo y la nueva Internacional [1993]. Madrid: Trotta, 1995.

Dziewior, Yilmaz. “Economy of Form. A Conversation between Yilmaz Dziewior and Maria Eichhorn”. En Dziewior, Yilmaz (ed.). Maria Eichhorn. Bregenz: Kunsthaus Bregenz, 2017.

Eichhorn, Maria y Hielscher, Swantje. “Questions to Pedro de Llano, Sarat Maharaj, Mai-Thu Perret, Peer Golo Willi”. Inaesthetik, nº. 1, Berlín-Zürich (junio 2009).

Fanego, Pablo, y de Llano, Pedro (eds.). El medio es el museo. Cat. exp. Vigo y San Sebastián: MARCO y Koldo Mitxelena, 2009.

Ferrell, Elizabeth. “The Lack of Interest in Maria Eichhorn´s Work”. En Alberro, Alexander y Buchmann, Sabeth (eds.). Art After Conceptual Art. Cambridge, Massachusetts: MIT Press, 2006.

Fietzek, Gerti (ed.). Maria. Eichhorn. The Artist´s Contract. Interviews with Carl Andre, Daniel Buren, Paula Cooper, Hans Haacke, Jenny Holzer, Adrian Piper, Robert Projansky, Robert Ryman, Seth Siegelaub, John Weber, Lawrence Weiner, Jackie Winsor. Colonia: Verlag der Buchhandlung Walther König, 2009.

Foster, Hal. “An Archival Impulse”. October 110 (otoño 2004), pp. 3-22.

Goldstein, Anne y Rorimer, Ann (eds.), Reconsidering the Object of Art: 1965-1975. Cat. exp. Los Ángeles: The Museum of Contemporary Art, 1995.

Grasskamp, Walter. “Art and the City”. En Bussmann, Klaus; Konig, Kasper y Matzner, Florian (eds.). Sculpture Projects in Münster 1997. Ostfildern-Ruit: Verlag Gerd Hatje, 1997.

Huete, Cristina. “El alcalde de Beade rechaza eliminar símbolos franquistas”. El País, 23 de abril de 2008.

Krauss, Rosalind. “Sculpture in the Expanded Field”. October 8 (primavera 1979); traducido “La escultura en el campo expandido”. En Krauss, Rosalind. La originalidad de la vanguardia y otros mitos modernos. Madrid: Alianza, 1996.

Kwon, Miwon. “Genealogy of Site-Specificity”. Capítulo del libro Kwon, Miwon. One Place After Another. Site-Specific Art and Locational Identity. Cambridge, Massachusetts: MIT Press, 2002, pp. 10-31.

Marzo, Jorge Luis y Mayayo, Patricia. Arte en España (1939-2015). Ideas, prácticas, políticas. Madrid: Manuales de Arte Cátedra, 2015.

Meyer, James. “The Functional Site, or the Transformation of Site-Specificity”. En Mendes Bürgi, Bernhard (ed.). Platzwechsel: Ursula Biemann, Tom Burr, Mark Dion, Christian Philipp Müller. Cat. exp. Zürich: Kunsthalle Zürich, 1995, pp. 24-39. Reimpreso en el libro Suderburg, Erika (ed.). Space, Site, Intervention: Situating Installation Art. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2000, pp. 23-37.

Möntmann, Nina. “The Rise and Fall of New Institutionalism: Perspectives on a Possible Future”. En el libro de Raunig, Gerald y Ray, Gene (eds.). Art and Contemporary Critical Practice. Reinventing Institutional Critique. Londres: MayFlyBooks, 2009.

Nollert, Angelika. “Maria Eichhorn”. En Dokumenta11_Platform 5: Ausstellung / Exhibition. Kurzführer / Short Guide. Cat. exp. Ostfildern-Ruit: Hatje Cantz, 2002.

Perret, Mai-Thu. “Maria Eichhorn. Kunsthalle Bern”. Frieze 67 (Mayo, 2002).

Potts, Alex. The Sculptural Imagination. Figurative, Modernist, Minimalist. New Haven y Londres: Yale University Press, 2000.

Rivas, Manuel. Os libros arden mal. Vigo: Xerais, 2006.

Rivas, Manuel. “A carta de amor/morte de Pepe a Angelina”. El País, suplemento Luces, viernes 20 de junio de 2008, p. 11.

Rodríguez Gallardo, Ángel. O ruido da morte. A represión franquista en Ponteareas (1936-1939). Sada: Edicións do Castro, 2006.

Rolland, Eduardo. Galicia en guerra. Espías, batallas, submarinos e wolframio: do desfile da Wehrmacht en Vigo á fuxida dos criminais nazis. Vigo: Edicións Xerais, 2006.