Economía produtiva vs. residencial: factores tras a recuperación de áreas rurais en declive socioeconómico
Barra de artigos
Contido principal do artigo
Resumo
A análise e explicación das diversas dinámicas rurais poderían contribuír ao deseño dunhas políticas de desenvolvemento rural mellor orientadas. Centrámonos en Galicia como caso de estudo dunha rexión en declive demográfico, co fin de identificar os factores asociados coa recuperación dalgunhas zonas rurais. Dado que envellecemento e despoboamento adoitan ser herdanza de fortes procesos migratorios do pasado, e dos desequilibrios resultantes, empregamos o método estatístico de Martínez Filgueira, Peón e
López Iglesias (2017) para eliminar a deriva demográfica debida á migración pretérita. Logo, realizamos unha análise estatística multivariante que explora a relación entre o crecemento demográfico dos distintos concellos, máis alá da deriva, cun total de 50 indicadores en 10 dominios, tanto territoriais como de infraestruturas ou afastamento, diversificación económica, rendibilidade das empresas, capital humano ou de calidade de vida, como do acceso a servizos públicos ou de tendencias de ‘rurbanización’. Obtemos,
así, unha evidencia mixta da dicotomía "emprendemento vs. calidade de vida". Os principais resultados son as economías de aglomeración –distancia ás cidades e tamaño da capital de comarca– e o impacto positivo de variables socioeconómicas como renda dispoñible e stock de capital humano. Ademais, obtense unha correspondencia entre as zonas rurais en recuperación e unha maior densidade de empresas e autónomos no sector servizos.
Palabras chave
Citado por
Detalles do artigo
Citas
Akgün, A. A., Baycan, T., & Nijkamp, P. (2015). Rethinking on sustainable rural development. European Planning Studies, 23(4), 678-692. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2014.945813
Artz, G. M., Cho, I., Guo, Z., Kim, Y., Orazem, P. F., & Yu, L. (2015). Eighty years of research on rural economic development, agglomeration, migration, commuting, income, innovation, and entrepreneurship: The Iowa State human capital tradition. AgBioForum, 18(3), 243-251. Retrieved from: http://www.agbioforum.org/v18n3/v18n3a02-artz.htm
Barbut, L. (2009). L’évaluation ex post du PDRN: un regard instructif sur le passé pour améliorer l’avenir. Notes et Études Socio-Économiques, 33, 7-39. Retrieved from: http://37.235.92.116/IMG/pdf_nese091133A1.pdf
Bryden, J., & Munro, G. (2000). New approaches to economic development in peripheral rural regions. Scottish Geographical Journal, 116(2), 111-124. DOI: https://doi.org/10.1080/00369220018737085
Bureau, J. C. (2016). Workshop 1: Jobs, growth and investment in the wider rural economy. Cork 2.0 Conference on Rural Development, 5th Sept 2016, Cork, Ireland. Retrieved from: https://enrd.ec.europa.eu/cork-20-and-future-rural-development_en
Collantes, F., Pinilla, V., Sáez, L A., & Silvestre, J. (2014). Reducing depopulation in rural Spain: The impact of immigration. Population, Space and Place, 20(7), 606-621. DOI: https://doi.org/10.1002/psp.1797
Eguía, B., & Aldaz, L. (2019). Valoración de la vulnerabilidad demográfica y económica a escala local. El caso del País Vasco. Scripta Nova. Revista Electrónica de Geografía y Ciencias Sociales, XXIII(628). DOI: https://doi.org/10.1344/sn2019.23.22717
Eliasson, K., Westlund, H., & Johansson, M. (2015). Determinants of net migration to rural areas, and the impacts of migration on rural labour markets and self-employment in rural Sweden. European Planning Studies, 23(4), 693-709. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2014.945814
Elshof, H., van Wissen, L., & Mulder, C. H. (2014). The self-reinforcing effects of population decline: An analysis of differences in moving behaviour between rural neighbourhoods with declining and stable populations. Journal of Rural Studies, 36, 285-299. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2014.09.006
European Commission. (2013). Rural Development in the European Union. Statistical and Economic InformationReport 2013. Brussels, Belgium: European Commission. Directorate-General for Agriculture and Rural Development.
Eurostat. (2011) The degree of urbanization (DEGURBA). Luxembourg, Luxembourg: Eurostat. Retrieved from: http://ec.europa.eu/eurostat/ramon/miscellaneous/index.cfm?TargetUrl=DSP_DEGURBA
Fernández Leiceaga, X., & López Iglesias, E. (2000). Estrutura económica de Galiza. Santiago de Compostela: Laiovento.
Fernández, M., & Peón, D. (2017). Desafios dunha sociedade avellentada e en declive: desequilibrios territoriais e prestacion de servizos. Foro Económico de Galicia, Documento 20/2017.
Figueiredo, E. (2009). One rural, two visions: Environmental issues and images on rural areas in Portugal. Journal of European Countryside, 1(1), 9-21. DOI: https://doi.org/10.2478/v10091-009-0002-8
IGE. (2011). Clasificación do grao de urbanización das parroquias e concellos galegos (GU 2011). Santiago de Compostela: Instituto Galego de Estatística. Retrieved from: http://www.ige.eu/web/mostrar_paxina.jsp?paxina=003003001&idioma=gl
IGE. (2016). Clasificación das parroquias e concellos galegos segundo o grao de urbanización (GU 2016). Santiago de Compostela: Instituto Galego de Estatística. Retrieved from: http://www.ige.eu/web/mostrar_paxina.jsp?paxina=003003001&idioma=gl
Johnson, R. A., & Wichern, D. W. (2014). Applied multivariate statistical analysis, vol. 4. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Li, M., Goetza, S. J., Partridge, M., & Fleming, D.A. (2016). Location determinants of high-growth firms. Entrepreneurship and Regional Development, 28(1–2), 97-125. DOI: https://doi.org/10.1080/08985626.2015.1109003
López Iglesias, E. (1995). Demografía e estruturas agrarias. Análise da dinámica demográfica e das mudanças nas estruturas fundiárias da agricultura galega, 1950-1993. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
López Iglesias, E. (2013). A gobernanza e xestión do medio rural galego a comezos do século XXI: Reflexións e propostas para o debate. In R. Rodríguez González (Coord.), Galicia, un mundo rural vivo (pp. 130-147). Lalín (Pontevedra): Universidad Internacional Menéndez Pelayo / Concello de Lalín. Retrieved from: https://lalin.gal/files/Galicia%20un%20mundo%20rural%20vivo%20baja.pdf
López Iglesias, E., Peón, D., & Rodríguez Álvarez, J. (2018). Mobility innovations for sustainability and cohesion of rural areas: A transport model and public investment analysis for Valdeorras (Galicia, Spain). Journal of Cleaner Production, 172, 3520-3534. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.05.149
Marsden, T., & Sonnino, R. (2008). Rural development and the regional state: Denying multifunctional agriculture in the UK. Journal of Rural Studies, 24, 422-431. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2008.04.001
Martínez Filgueira, X., Peón, D., & López Iglesias, E. (2017). Intra-rural divides and regional planning within regions in demographic decline. Analysis of a traditional emigration region (Galicia, Spain). European Planning Studies, 25(7), 1237-1255. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2017.1319465
Peón, D., & Martínez Filgueira, X. (2019). Determinants of investing in innovative activities by agri-food and KIBS firms in rural areas: An exploratory analysis. Journal of Small Business Management. DOI: https://doi.org/10.1111/jsbm.12513
Míguez Macho, L. (2013). Gobierno y gestión del medio rural en Galicia. La reforma de la administración local. In R. Rodríguez González (Coord.), Galicia, un mundo rural vivo (pp. 148-159). Lalín (Pontevedra): Universidad Internacional Menéndez Pelayo / Concello de Lalín. Retrieved from: https://lalin.gal/files/Galicia%20un%20mundo%20rural%20vivo%20baja.pdf
Phelan, C., & Sharpley, R. (2011). Exploring agritourism entrepreneurship in the UK. Tourism Planning & Development, 8(2), 121-136. DOI: https://doi.org/10.1080/21568316.2011.573912
Revelle, W. (2017). Psych: Procedures for personality and psychological research. Version = 1.75. Evanston, IL: Northwestern University. Retrieved from: https://CRAN.R-project.org/package=psych
Rizzo, A. (2016). Declining, transition and slow rural territories in southern Italy: Characterizing the intra-rural divides. European Planning Studies, 24(2), 231-253. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2015.1079588
Salvati, L., & Carlucci, M. (2016). Patterns of sprawl: The socioeconomic and territorial profile of dispersed urban areas in Italy. Regional Studies, 50(8), 1346-1359. DOI: https://doi.org/10.1080/00343404.2015.1009435
Sánchez-Zamora, P., Gallardo-Cobos, R., & Ceña-Delgado, F. (2014). Rural areas face the economic crisis: Analyzing the determinants of successful territorial dynamics. Journal of Rural Studies, 35, 11-25. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2014.03.007
Smailes, P. J., Argent, N., & Griffin, L.C. (2002). Rural population density: Its impact on social and demographic aspects of rural communities. Journal of Rural Studies, 18, 385-404. DOI: https://doi.org/10.1016/S0743-0167(02)00033-5
Spoor, M. (2013). Multidimensional social exclusion and the ‘rural-urban divide’ in Eastern Europe and Central Asia. Sociologia Ruralis, 53(2), 139-157. DOI: https://doi.org/10.1111/soru.12008
Stephens, H. M., Partridge, M. D., & Faggian, A. (2013). Innovation, entrepreneurship and economic growth in lagging regions. Journal of Regional Science, 53(5), 778-812. DOI: https://doi.org/10.1111/jors.12019
Xunta de Galicia. (2013). Plan para a dinamización demográfica de Galicia 2013-2016, Horizonte 2020. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. Consellería de Presidencia, AA.PP. e Xustiza. Retrieved from: http://www.xunta.es/c/document_library/get_file?folderId=577713&name=DLFE-19604.pdf
Xunta de Galicia. (2014). Diagnóstico de situación socioeconómica e territorial de Galicia para a elaboración dos POs FEDER e FSE Galicia 2014-2020. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. Consellería de Facenda. Dirección Xeral de Planificación e Orzamentos. Retrieved from: http://www.conselleriadefacenda.es/documents/10433/1347376/Diagnostico-Socioeconomico-Galiciagal.pdf/a2b3ac61-d536-4058-9346-d3d0e18fb752
Artigos máis lidos do mesmo autor/a(s)
- David Peón Pose, Xose Manuel Martínez Filgueira, O financiamento das pequenas empresas e o desequilibrio territorial rural-urbano: o caso da provincia da Coruña , Sémata: Ciencias Sociais e Humanidades: No 30 (2018): Bioeconomics and the Memory of Territories: Transdisciplinarity for a Responsable Future
- Edelmiro López-Iglesias, O sector agrario e agroalimentario en Galicia; balance das transformacións desde a integración europea, 1986-2016 , Revista Galega de Economía: Vol 28 No 3 (2019)