Contenido principal del artículo

José Alberto DÍEZ DE CASTRO
Secretario Xeral de Universidades, Xunta de Galicia
España
J. Eduardo LÓPEZ PEREIRA
Director da ACSUG, Xunta de Galicia
España
José Carlos de MIGUEL DOMÍNGUEZ
Profesor “ad honorem” USC
España
M.ª Emilia VÁZQUEZ ROZAS
Decana da Facultade de Ciências Económicas e Empresariais da USC
España
Vol. 27 Núm. 3 (2018), Artículos, Páginas 81-86
DOI: https://doi.org/10.15304/rge.27.3.5438
Recibido: 11-09-2018 Aceptado: 11-09-2018 Publicado: 11-09-2018
Derechos de autoría Cómo citar

Resumen

Érase que se era unha Universidade que se cría que canto máis antiga era, máis valía e así
teimaba en abesourar documentos antigos á procura da máis remota orixe posible. Nese
ambicioso desexo chegou a imaxinar que nacera en 1088, ata que alguén lle advirtiu que o
documento en que se apoiaba era unha clara falsificación medieval e houbo de se
conformar con 1188, no mellor dos casos. Pero outras non lle foron detrás e trataron de se
igualaren en antigüidade con ela, e a estas alturas nin elas o saben nin nós temos claro cal
é a súa antigüidade nin cal delas é a máis antiga. Nin sequera a nosa querida universidade
compostelá líbrase de tal sospeita, pois non son poucos os que non comparten que o seu
nacemento ou creación se remonte a 1495, como habitualmente se nos fai crer.
En todo caso, a Universidade como institución cunha organización formal data da Europa
medieval, malia que ten antecedentes nas culturas grega, romana e arábiga. Nas súas
orixes xorden como unha evolución das escolas medievais coñecidas como studium
generale, que tiñan como misión educar aos empregados e monxes en niveis superiores
aos que se ensinaba nas escolas monásticas e catedralicias. Nelas aprendíanse as artes
liberais: gramática, lóxica, retórica, xeometría, aritmética, astronomía e música. A
continuación, os alumnos tiñan a posibilidade de continuar os seus estudos nunha das
facultades superiores: leis, teoloxía e medicina.
Este esquema replícase por toda Europa Occidental de forma case homoxénea ata o século
XVI no que a contidos se refire, pero con distintas variantes no relativo á administración e
xestión da institución, auspiciadas e fundadas por papas, emperadores e reis, que lles
permitían gobernarse de forma autónoma, co requisito de non difundir nin o ateísmo nin a
herexía. O prezo da autonomía, porén, era que as universidades se debían financiar elas
mesmas. Desta forma os profesores cobraban honorarios e, para garantir a súa mantenza,
tiñan que compracer aos seus estudantes. Estas primeiras universidades non tiñan
edificios permanentes e posuían escasas propiedades, estando suxeitas á perda de
estudantes e mestros descontentos que se podían desprazar a outra cidade e estabelecer o
seu lugar de estudo aló. Esta foi a causa fundacional dalgunhas das máis prestixiosas
universidades europeas.
Citado por

Detalles del artículo