Políticas de promoción de sectores eólicos periféricos. Estudo do sector eólico galego

Resumen

A enerxía eólica pode desempeñar un papel notable nas sociedades modernas

mediante a diversificación enerxética, a loita contra o cambio climático e a creación de

emprego e sendas tecnolóxicas. Neste sentido, a promoción desta fonte de enerxía

renovable é unha das prioridades nas axendas actuais de política enerxética. Non

obstante, existen certas singularidades estruturais en contextos periféricos que poderían

cuestionar as políticas de promoción sectoriais tradicionais.

Os principais obxectivos desta tese de doutoramento consisten en cuantificar o

impacto económico do sector eólico periférico galego na economía rexional, así como

analizar a interacción entre as capacidades produtivas locais e os axentes multinacionais

para modernizar este sector. Asemade, o deseño e implementación dun programa integral

de actuacións para modernizar este sector tamén constitúe un obxectivo clave. En relación

co estudo do impacto económico do sector eólico galego, a metodoloxía baséase nos

modelos input-output e na análise da cadea de valor sectorial. A análise das interaccións

sectoriais fundaméntase nunha nova metodoloxía que combina o enfoque sistémico e

evolucionista dos sistemas de innovación e a perspectiva das cadeas de valor globais. O

enfoque de políticas estratéxicas tamén se aplica no deseño e implementación do

programa de actuación e a súa sincronización.

Esta tese de doutoramento estrutúrase en sete capítulos, ademais da introdución,

conclusións, bibliografía e anexos. No primeiro capítulo analízanse os fundamentos dos

diferentes enfoques teóricos adoptados neste traballo. O segundo capítulo presenta as

principais características e tendencias do sector eólico a nivel mundial, centrándose na

evolución histórica e nos principais mercados e axentes presentes. O seguinte capítulo

analiza os instrumentos de promoción do sector eólico, clasificándoos segundo o seu

horizonte temporal e a súa orientación. O capítulo cuarto estuda diferentes experiencias

de desenvolvemento do sector eólico a nivel internacional, así como os principais modelos

de desenvolvemento rexional existentes en España. O quinto capítulo aborda a evolución

histórica e a situación actual do sector eólico galego. O sexto capítulo céntrase en

cuantificar o impacto económico do desenvolvemento da enerxía eólica na economía

galega no período 2000-2010. Finalmente, o sétimo capítulo presenta o conxunto de

políticas dirixidas a fomentar a emerxencia e consolidación do sector eólico galego.

As evidencias empíricas subliñan o impacto económico significativo do sector eólico

na economía galega, en termos de creación de emprego e contribución ao PIB,

especialmente no sector industrial. Porén, a falta de masa crítica e a debilidade

institucional, a inestabilidade lexislativa e o baixo desempeño innovador debilitan o

desenvolvemento sectorial, desencadeando unha desaceleración importante. Ademais, a

análise destaca o papel clave da complementariedade das políticas de fomento de

mercados e de atracción de investimento estranxeiro directo, así como a diversificación

cara unha economía ecolóxica mediante o fortalecemento do tecido produtivo local.