Contido principal do artigo

Fernando de la Torre Cuevas
Universidade de Santiago de Compostela – Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais
España
https://orcid.org/0000-0002-5266-7718
Vol 29 No 3 (2020), Artigos, páxinas 1-27
DOI https://doi.org/10.15304/rge.29.3.7126
Recibido: 23-09-2020 Aceptado: 23-11-2020 Publicado: 07-12-2020
Copyright Como citar

Resumo

O presente traballo investiga as mudanzas e as continuidades na estrutura económica de Galicia asociadas á crise iniciada no ano 2008 e ao posterior ciclo de recuperación. Abordaremos esta cuestión baixo o prisma da teoría crítica do desenvolvemento económico. Para iso, empregamos a información que nos proporcionan as táboas input-output dos anos 2008 e 2016, realizando un estudo comparativo delas. Comparamos, en primeiro lugar, os sectores claves que definen o núcleo da estrutura produtiva interior da economía galega. Seguidamente, estudamos as vantaxes e as desvantaxes comparativas da súa inserción exterior co resto de España, da Unión Europea e do mundo. Os resultados obtidos indican que a estrutura económica de Galicia non mudou, no fundamental, tras a crise económica. Este resultado empírico suxire que as causas do crecemento económico e da mellora no saldo da balanza comercial posteriores á crise deben ser buscadas noutro lugar.

Citado por

Detalles do artigo

Citas

Alves Cêpeda, V. (2005). Celso Furtado e a interpretação do subdesenvolvimento. Perspectivas: Revista de Ciências Sociais, 28(1), 57-77. Recuperado de: https://periodicos.fclar.unesp.br/perspectivas/article/view/11

Bachelard, G. (1974). La formación del espíritu científico: contribución a un psicoanálisis del conocimiento objetivo. Buenos Aires, Argentina: Siglo veintiuno Argentina.

Bair, J. (2005). From commodity chains to value chains and back again? New Haven, CT: Yale University.

Beiras Torrado, X. M. (1981). O atraso económico de Galicia. (2ª ed.). Vigo: Galaxia.

Caballero Álvarez, A. (1978). Los sectores clave del crecimiento económico: el caso de Galicia. Boletín de Estudios Económicos, 33(105), 45-83.

Couto, J. M. (2007). O pensamento desenvolvimentista de Raúl Prebisch. Economia e Sociedade, 16(1), 45-64. DOI: https://doi.org/10.1590/s0104-06182007000100003

del Castillo Cuervo-Arango, F. (1988). La evolución del análisis input-output regional y la experiencia española. Ekonomiaz. Revista Vasca de Economía, 11, 105-140. Recuperado de: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=273370

Dietzenbacher, E. (1997). In vindication of the Ghosh model: A reinterpretation as a price model. Journal of Regional Science, 37(4), 629-651. DOI: https://doi.org/10.1111/0022-4146.00073

Eurostat Database. (2019). Gross domestic product (GDP) at current market prices by NUTS 2 regions. Luxembourg, Luxembourg: Eurostat. Recuperado de: https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=nama_10r_2gdp&lang=en

Felipe, J., Kumar, U., Abdon, A., e Bacate, M. (2012). Product complexity and economic development. Structural Change and Economic Dynamics, 23(1), 36-68. DOI: https://doi.org/10.1016/j.strueco.2011.08.003

Fernández Fernández, M., e Fernández Grela, M. (2003). La estructura productiva de la economía gallega. Santiago de Compostela: Centro de Investigación Económica y Financiera. Fundación Caixa Galicia.

Fernández Redondo, M. (2001). Política regional e interdependencia sectorial de la economía de Galicia: un análisis a traves de tablas input-output. (Tese de doutoramento). A Coruña: Universidade da Coruña. Recuperado de: https://ruc.udc.es/dspace/bitstream/handle/2183/1203/FernandezRedondo_Marta_TD_2001.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Foster-Carter, A. (1976). From Rostow to Gunder Frank: Conflicting paradigms in the analysis of underdevelopment. World Development, 4(3), 167-180. DOI: https://doi.org/10.1016/0305-750X(76)90025-5

Frank, A. G. (1966). The development of underdevelopment. Monthy Review, 18(4), 17-31.

Gala, P., Camargo, J., Magacho, G., e Rocha, I. (2018). Sophisticated jobs matter for economic complexity: An empirical analysis based on input-output matrices and employment data. Structural Change and Economic Dynamics, 45, 1-8. DOI: https://doi.org/10.1016/j.strueco.2017.11.005

Ghosh, A. (1958). Input-Output approach in an allocation system. Economica, 25(97), 58-64. DOI: https://doi.org/10.2307/2550694

Guerrieri, P., e Meliciani, V. (2005). Technology and international competitiveness: The interdependence between manufacturing and producer services. Structural Change and Economic Dynamics, 16(4), 489-502. DOI: https://doi.org/10.1016/j.strueco.2005.02.002

Guilhoto, J. (2001). Leontief e insumo-produto: antecedentes, princípios e evolução. Revista de Economia e Sociologia Rural, 47(2), 1-43. Recuperado de: https://mpra.ub.uni-muenchen.de/id/eprint/54649

Gurrieri, A. (1983). Technical progress and its fruits: The idea of development in the works of Raul Prebisch. Journal of Economic Issues, 17(2), 389-396. DOI: https://doi.org/10.1080/00213624.1983.11504122

Hidalgo, C. A., Klinger, B., Barabási, A.-L., e Hausmann, R. (2007). The product space conditions the development of nations. Science, 317(5837), 482-487. DOI: https://doi.org/10.1126/science.1144581

Instituto Galego de Estatística. (2010). A economía galega a través do marco input-output de Galicia, 2005. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. Consellería de Facenda. Recuperado de: https://www.ige.eu/estatico/pdfs/s3/publicaciones/Imput_output05.pdf

Instituto Galego de Estatística. (2019). Contas económicas de Galicia. Revisión Estatística 2019. Recuperado de: https://www.ige.eu/web/mostrar_actividade_estatistica.jsp?idioma=gl&codigo=0307007001

Instituto Galego de Estatística. (2008). Marco input-output de Galicia 2008. Recuperado de: https://www.ige.eu/web/mostrar_actividade_estatistica.jsp?idioma=gl&codigo=0307007003

Instituto Galego de Estatística. (2016). Marco input-output de Galicia 2016. Recuperado de: https://www.ige.eu/web/mostrar_actividade_estatistica.jsp?idioma=gl&codigo=0307007003

Instituto Nacional de Estadística. (2020). Contabilidad Regional de España. Recuperado de: https://www.ine.es/dyngs/INEbase/es/operacion.htm?c=Estadistica_C&cid=1254736167628&menu=resultados&idp=1254735576581#!tabs-1254736158133

Katz, C. (2016). Centro y periferia en el marxismo de posguerra. El Ágora USB. Revista de Ciencias Sociales, 16(2), 623-642. DOI: https://doi.org/10.21500/16578031.2538

Kleiman, E. (1970). Tastes, trade, and the comparison of structural interdependence. Quarterly Journal of Economics, 84(2), 279-287. DOI: https://doi.org/10.2307/1883014

Kohli, M. C. (2001). Leontief and the U.S. bureau of labor statistics, 1941-54: Developing a framework for measurement. History of Political Economy, 33(5), 190-212. DOI: https://doi.org/10.1215/00182702-33-suppl_1-190

Kuhn, T. S. (1984). La estructura de las revoluciones científicas. Madrid: Fondo de Cultura Económica. Leontief, W. (1936). Quantitative input and output relations in the economic systems of the United States. The Review of Economics and Statistics, 18(3), 105. DOI: https://doi.org/10.2307/1927837

Leontief, W. (1944). Output, employment, consumption, and investment. The Quarterly Journal of Economics, 58(2), 290-314. DOI: https://doi.org/10.2307/1883321

Leontief, W. (1963). The structure of development. Scientific American, 209(3), 148-166.

Leontief, W. (1967). An alternative to aggregation in input-output analysis and national accounts. The Review of Economics and Statistics, 49(3), 412-419. DOI: https://doi.org/https://doi.org/10.2307/1926651

Leontief, W. (1991). The economy as a circular flow. Structural Change and Economic Dynamics, 2(1), 181-212. DOI: https://doi.org/10.1016/0954-349X(91)90012-H

López Hernández, I., e Rodríguez López, E. (2010). Fin de ciclo. Financiarización, territorio y sociedad de propietarios en la onda larga del capitalismo hispano (1959-2010). Madrid: Traficantes de Sueños.

López-Suevos, R. (1980). Do capitalismo colonial. Santiago de Compostela: Edicións do Cerne.

McGregor, P. G., Swales, J. K., e Ping Yin, Y. (1996). A long-run interpretation of regional input-output analysis. Journal of Regional Science, 36(3), 479-501. DOI: https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1467-9787.1996.tb01113.x

McKenzie, L. (1957). An elementary analysis of the Leontief system. Econometrica, 25(3), 456-462. DOI: https://doi.org/10.2307/1907961

Miller, R. E., e Blair, P. D. (2009). Input-Output analysis. Foundations and Extensions. (2ª ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press.

Moses, L. N. (1974). Outputs and prices in interindustry models. Papers of the Regional Science Association, 32(1), 6-18. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01942286

Muñoz Cidad, C. (2000). Modelo de demanda. En C. Muñoz Cidad, Las cuentas de la nación. Introducción a la Economía Aplicada (pp. 201-240). Madrid: Civitas.

Outes Ruso, X. L. (2012). O colapso do capitalismo español: leccións e preguntas para despois dunha crise. Revista Galega de Economía, 21(Extraordinario), 91-118. Recuperado de: https://revistas.usc.es/index.php/rge/article/view/424

Prado, C. (2003). Método de deflación de variables económicas: cuentas económicas y tablas input-output. Vitoria-Gasteiz: Euskal Estatistika Erakundea.

Prebisch, R. (1983). Cinco etapas de mi pensamiento sobre el desarrollo económico. El Trimestre Económico, 50(198), 1077-1096. Recuperado de: https://www.jstor.org/stable/23395714

Rasmussen, P. (1956). Studies in inter sectoral relations. Amsterdam, Netherlands: North Holland.

Rose, A., e Miernyk, W. (1989). Input-Output analysis: The first fifty years. Economic Systems Research, 1(2), 229-272. DOI: https://doi.org/10.1080/09535318900000016

Rostow, W. W. (1956). The take-off into self-sustained growth. The Economic Journal, 66(261), 25-48. DOI: https://doi.org/10.2307/2227401

Rostow, W. W. (1963). Las etapas del crecimiento económico: un manifiesto no comunista. México D.F., México: Fondo de Cultura Económica.

Soza Amigo, S. (2007). Análisis estructural input-output: antiguos problemas y nuevas soluciones. Oviedo: Universidade de Oviedo.

Taylor, M. (2007). Rethinking the global production of uneven development. Globalizations, 4(4), 529-542. DOI: https://doi.org/10.1080/14747730701695794

Vence Deza, X., e González López, M. (2009). Los servicios a empresas intensivos en conocimiento y los flujos externos de conocimiento en los sistemas de innovación abiertos: el caso de Galicia. Ekonomiaz. Revista Vasca de Economía, 70, 184-205. Recuperado de: https://www.euskadi.eus/web01a2reveko/es/k86aEkonomiazWar/ekonomiaz/abrirArticulo?idpubl=65&registro=967

Vence Deza, X., e Rodil Marzábal, O. (2002). La balanza de pagos tecnológicos de Galicia: entre la dependencia y la irrelevancia tecnológicas. Revista Galega de Economía, 11(1), 1-25. Recuperado de: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=39111111

Villaverde López, G. (2014). Estructura y deixis. La teoría kantiana de la objetividad en el horizonte de la época moderna. (Tese de doutoramento). Madrid: Universidad Complutense de Madrid. Recuperado de: https://eprints.ucm.es/27230/

Waugh, F. V. (1950). Inversion of the Leontief Matrix by power series. Econometrica, 18(2), 142-154. DOI: https://doi.org/10.2307/1907265