Novos xacementos arqueolóxicos na provincia de A Coruña (NW Iberia): técnicas de teledetección orientadas á identificación de patrimonio arqueolóxico fortificado

Barra lateral del artículo

xml (Galego) HTML (Galego) PDF (Galego)
Publicado: 15-03-2023

Contenido principal del artículo

Samuel Nión Álvarez
Universidade de Santiago de Compostela
España
https://orcid.org/0000-0001-9717-2383
Helena López Gómez
Grupo de Estudos para a Prehistoria do NW Ibérico - Arqueoloxía, Antigüidade e Territorio Departamento de Historia, Universidade de Santiago de Compostela
España
https://orcid.org/0000-0003-0394-5512
Verónica Silva Alvite
Arqueóloga. Profesional independente.
España
Martín Rivas Vázquez
Arqueólogo. Profesional independente.
España
Diego Babarro González
Arqueólogo. Profesional independente.
España
Vol. 39 (2023), Noticiario arqueológico de Galicia y el NO peninsular
DOI: https://doi.org/10.15304/gall.39.6360
Recibido: 03-11-2019 Aceptado: 14-09-2022 Publicado: 15-03-2023
Derechos de autoría Cómo citar

Resumen

O seguinte artigo expón os resultados de maior interese obtidos en dous proxectos de prospección arqueolóxica realizados na provincia de A Coruña. Ambas intervencións tiñan como obxectivo documentar ou revisar distintos emprazamentos susceptibles de acoller un xacemento arqueolóxico, explorando varias técnicas de teledetección baseadas na elaboración e visualización de Modelos Dixitais do Terreo. Esta publicación describirá brevemente os métodos empregados (con especial aceno nas técnicas de visualización elaboradas con software SIX) e definirá as características concretas dos xacementos identificados. Estes serán descritos e analizados atendendo aos resultados das metodoloxías expostas. Finalmente, revisarase a validez das técnicas empregadas e o seu potencial para a identificación de xacementos arqueolóxicos. O resultado final proporciona un total de 15 novos xacementos arqueolóxicos, sinalando a pertinencia destas técnicas e a súa aplicabilidade para a identificación de xacementos arqueolóxicos que implicasen certo nivel de alteración na paisaxe.

Palabras clave:

Arqueoloxía, SIX, prospección arqueolóxica, Noroeste peninsular, xacementos fortificados,

Detalles del artículo

Referencias

CERRATO CASADO, E. 2011. La prospección arqueológica superficial: Un método no destructivo para una ciencia que sí lo es. Arte, Arqueología e Historia, 18, 151-160.

CRABIFFOSE, S.; FERRERO, A.; MONGE, C. 1989. Aportación al conocimiento del cuarzo en Galicia. Cuaderno Lab. Xeolóxico de Laxe, 14, 225-236.

COSTA-GARCÍA, J.M.; FONTE, J.; GAGO MARIÑO, M. 2019. The reassessment of the roman military presence in galicia and northern portugal through digital tools: Archaeological diversity and historical problems. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 19 (3), 17-49. DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.3457524.

CURRÁS REFOJOS, B.; LÓPEZ GONZÁLEZ, L. F. 2012. Minería romana y poblamiento en la cuenca del Baixo Miño (Noroeste Peninsular). En BETTENCOURT, A. M. S. (coord.), Povoamento e exploração dos recursos mineiros na Europa Atlântica Ocidental. CITCEM-APEQ, Braga. 179-203.

DONEUS, M.; BRIESE, C. 2011. Airborne laser scanning in forested areas. Potential and limitations of an archaeological prospection technique. En Cowley, D. (ed.), Remote Sensing for Archaeological Heritage Management. Europae Archaeologia Consilium. Brussel. Oxbow Books, Oxford. 59-76.

DONEUS, M. 2013. Openness as visualization technique for interpretative mapping of airborne Lidar derived digital terrain models. Remote Sensing, 5, 6427-6442. DOI: https://doi.org/10.3390/rs5126427.

HESSE, R. 2010. LiDAR – Derived Local Relief Models – a New Tool for Archaeological Prospection. Archaeological Prospection, 17. 67-72. DOI: https://doi.org/10.1002/arp.374.

MATÍAS RODRÍGUEZ, R. 2004: Ingeniería minera romana. En MORENO GALLO, I. (coord.). II Congreso de las Obras Públicas Romanas. Diputació de Tarragona, Tarragona. 157-189.

NAVEIRO LÓPEZ, J. 1994. El Golfo Ártabro. Arqueología e Historia del gran puerto de los Galaicos Lucenses. Asociación Amigos Museu Arqueolóxico A Coruña, A Coruña.

NIÓN-ÁLVAREZ, S.; BLANCO BALLÓN, J.M.; GIMÉNEZ SOLLA, M.; CASTRO ÍNSUA, J.; CANDAL SEIJAS, M. 2018. Metodoloxía para a integración dos servizos ecosistémicos dos montes veciñais en espazos naturais no seu plan de ordenación e xestión: unha aproximación dende a arqueoloxía e o patrimonio cultural. Semata, 30. 39-58. DOI: https://doi.org/10.15304/s.30.5219.

NIÓN-ÁLVAREZ, S. 2019. Minería antigua en el Noroeste de Galicia: Gestión hidráulica y tipos de explotaciones. Trama: Treballs de Arqueología de la Mediterránea Antiga, 5. 179-182. DOI: https://doi.org/10.5281/ZENODO.5132892.

OPITZ, R.; COWLEY, D. 2013. Interpreting Archaeologica Topography – Airborne Laser Scanning, 3D Data and Ground Observation. Oxbow Books, Oxford.

PARCERO-OUBIÑA, C.; NIÓN-ÁLVAREZ, S. 2021. Forms of settlement inequality over space. A GIS-based method for measuring differences among settlements. Journal of Archaeological Science: Reports, 35, 102739. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102739.

THOMPSON, A.E. 2020. Detecting classic Maya settlements with Lidar-Derived relief visualizations. Remote Sensing, 12, 2838. DOI: https://doi.org/10.3390/rs12172838.

VLETTER, W.F. 2015. A workflow for (Semi) automatic extraction of roads and paths in forested areas from Airborne Laser Scan data. AARGnews, 50, 33-41.

YOKOHAMA, R.; SIRASAWA; M.; PIKE, R.J. 2002. Visualizing topography by openness: A new application of image processing to digital elevations models. Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, 86, 257-265. DOI: https://doi.org/10.1016/S0169-2046(01)00246-8.

ZAKŠEK, K.; OŠTIR, K.; KOKALJ, Ž. 2011. Sky-View Factor as a Relief Visualization Technique. Remote Sensing, 3. 398-415. DOI: https://doi.org/10.3390/rs3020398.

ZAKŠEK, K.; OŠTIR, K.; KOKALJ, Ž. 2013. Visualizations of Lidar Derived Relief Models. En OPITZ, R.; COWLEY, D. Interpreting Archaeological Topography: Lasers, 3D Data, Observation, Visualization and Applications. Oxford University Press, Oxford. 100-114.