Boletín Galego de Literatura

Luz Valente: Luz Pozo Garza e José Ángel Valente, dous poetas, dous poemas

Laura Paz Fentanes — 2023-12-20

Neste artigo exponse a relación literaria que mantiveron dous grandes poetas galegos: José Ángel Valente e Luz Pozo Garza, pioneiros no uso do galego como lingua escrita e literaria na posguerra. Explícase como se coñeceron, reúnense as dedicatorias mutuas que se escribiron e, por parte da poeta ribadense, expóñense as mencións que fai do ourensán na correspondencia con dous grandes amigos de ambos, os poetas Claudio Rodríguez Fer e Carmen Blanco, e os poemas que Luz Pozo Garza escribiu en homenaxe a Valente. Neles atopáronse ecos da poesía valenteana con múltiples referencias aos títulos dos poemarios de José Ángel Valente, así como ás súas fontes e poetas máis admirados, como Rimbaud ou Lautréamont. Para levar a cabo todas estas tarefas recorreuse á biblioteca persoal de José Ángel Valente, custodiada na Cátedra José Ángel Valente de Poesía e Estética da Universidade de Santiago de Compostela; ao legado de Luz Pozo Garza, na Biblioteca de Galicia na Cidade da Cultura; e ás publicacións que recollen os poemas que Luz Pozo Garza lle dedicou a José Ángel Valente, é dicir, os libros Homaxe a José Ángel Valente e Poetas con Valente e as revistas Clave Orión e Unión Libre.

Luísa Villalta, autora dramática. Lectura preliminar

Manuel F. Vieites — 2023-12-20

En 2024 celebramos o trixésimo quinto aniversario da edición do primeiro texto dramático de Luísa Villalta, e a súa obra dramática agarda aínda lecturas iniciais que sitúen as súas pezas nos seus contextos e sinalen liñas posibles para análises máis sistemáticas e mesmo inter- e intra-sistémicas. Con esa finalidade construímos este traballo, asentado nunha revisión de literatura pertinente, cunha perspectiva comparada, e na lectura e descrición dos textos seus escritos en modo dramático. Como resultado máis salientable destacamos a riqueza formal e temática da súa obra, e a súa actualidade.

O libro de arte para a infancia: unha aproximación para docentes

Rocío García-Pedreira — 2023-12-20

Neste artigo realízase unha aproximación ao libro de arte para a infancia e ás posibilidades que ofrece para o desenvolvemento de propostas na aula. Iníciase cunha introdución teórica ao concepto do libro de arte dende unha mirada non restritiva, que permita o estabelecemento dunha proposta de clasificación pensada para docentes. De seguido, tamén se analiza a definición da competencia en conciencia e expresións culturais, vinculando os saberes implicados co uso do libro de arte nas aulas. O estudo dá conta do potencial destas obras para o desenvolvemento de propostas eficaces para a formación artístico-literaria da infancia dende un enfoque competencial.

Novas posibilidades de interpretación da poesía de Antón Lopo grazas ás teorías queer, á ecocrítica e ao comparatismo

Miguel Alcalde Silveira — 2023-12-20

A poesía de Antón Lopo supuxo unha proposta totalmente rompedora no panorama literario galego dos anos 80, grazas ás súas intencións de subverter as normas estabelecidas pola sociedade en canto a xénero, sexualidade ou identidade, así como sobre o que se pode ou non expresar na propia poesía. A crítica recibida até a actualidade tentou interpretar as súas palabras e dar explicación aos seus contidos, mais podemos recoñecer claras faltas de ferramentas de análise en canto a comprensión do feito queer debido á novidade que este tipo de obras significan no seu campo literario. Debido a isto, cremos conveniente abrir un novo camiño de posibilidades para a (re)interpretación da obra do monfortino. Ademais, recoñecemos de gran utilidade para este traballo acudir aos postulados da ecocrítica e máis á comparación coa poeta trans e canaria Roberta Marrero, pois ambos poden arroxar luz sobre algúns recursos de xogos identitarios que teremos en conta na nosa análise.

Turismo literario: o efecto Outlander e a autenticidade dos lugares literarios na ficción histórica

Alba Calo Blanco — 2023-12-20

A nota que segue pretende abordar a cuestión da autenticidade dos lugares literarios nun contexto literario específico, o do xénero da ficción histórica, que se caracteriza por, en maior ou menor medida, mesturar elementos e sucesos reais con outros ficticios que fagan máis gozosa a trama presentada para o consumidor. Desta maneira, tratarase de analizar dous espazos clave da saga de libros Outlander, tamén adaptada a serie de televisión, como son Craigh Na Dun e Culloden, á luz de, principalmente, dous estudos: Quinteiro e Baleiro (2017) e Reijnders (2011).

A representación do dragón na Literatura Infantil e Xuvenil galega do século XX

Carmen Ferreira Boo — 2023-12-20

Realízase un breve achegamento teórico sobre a figura do dragón (características físicas, funcións e papel actancial) na literatura de transmisión oral e sobre o seu aproveitamento na Literatura Infantil e Xuvenil. Logo, coméntanse obras deste sistema literario publicadas no século XX que empregan este personaxe. Analízase a súa aparencia, o papel na trama e a adaptación realizada polos escritores, facendo uso da modernización, humanización, deconstrución, caricaturización etc. Obsérvase a súa evolución ao longo dos tempos e conclúese que maiormente se mantén a esfera de acción de agresor ou gardián de tesouros e o aspecto físico; e, en menor medida, modifícase o rol e prosopografía, ben polo efecto da humanización ou pola caricatura, humor ou parodia.

A loita contra a invasión cultural foránea mediante un xogo de cartas: o caso de "Alakazum!"

Rocío García-Pedreira — 2023-12-20

O xogo de cartas Alakazum!, da editorial Zombi Paella, constrúe unha narrativa multimodal protagonizada por distintos personaxes propios do folclore andaluz, catalán, galego, valenciano e vasco, quen deben acumular poder para vencer un dos inimigos finais, provenientes da cultura norteamericana. Co propósito de estudar como se artella a proposta, así como de comprobar se a linguaxe de certos xogos de mesa modernos pode ser utilizada de xeito análogo a outros medios artísticos na creación de artefactos culturais de signo estético, o presente traballo realiza unha análise paratextual e discursiva de Alakazum! Os resultados evidencian unha grande orixinalidade na elaboración da narrativa, cuxa construción comparte certas características doutras linguaxes, mais tratadas dun xeito novidoso, dando como resultado un código propio con independencia semántica e constitutiva. Ademais, evidénciase o potencial destas propostas para a construción de intertextos lectores plurais, con referencias provenientes de sistemas alén do literario, que se volven imprescindíbeis para a formación dun lectorado competente do século XXI.

Álvarez, A., Luna, A., Reimóndez, M. (Eds.) (2021). Unha voz, moitas voces. Xela Arias tradutora. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. 176 pp.

Inés Mosquera Calvo — 2023-12-20

Rodríguez Fer, C. (Ed.) (2021). Valente epistolar (Correspondencia de José Ángel Valente con sus amistades). Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Publicacións da Cátedra de Poesía e Estética José Ángel Valente - Punto Cero. 7378 pp.

Noelia García Díaz — 2023-12-20

Castelao, A. (2022). Nós e os álbums de guerra. Madrid: Editorial Akal, pp. 212.

Laura Paz Fentanes — 2023-12-20